Amiodaron uznaje się za lek antyarytmiczny stosowany u osób, które cierpią na rozmaite zaburzenia prawidłowego funkcjonowania serca. Leczenie zawsze musi przebiegać pod kontrolą lekarza kardiologa. Jak działa amiodaron? Poznaj listę reakcji niepożądanych.
Substancją czynną leku jest tu chlorowodorek amiodaronu. Może występować w formie tabletek, a także roztworu do wstrzykiwań i jest dostępny wyłącznie za okazaniem recepty. Najczęstszym wskazaniem do stosowania amiodaronu jest występowanie u pacjenta zaburzeń czynności serca, np. migotania komór, tachykardii nadkomorowych i komorowych czy częstoskurczu węzłowego. Warto pamiętać, że wdrożenie amiodaronu do leczenia powinno zostać poprzedzone wykonaniem szeregu badań, m.in. EKG czy TSH. Co istotne, amiodaron przyjmowany przewlekle wykazuje silniejsze działanie elektrofizjologiczne niż zażywany doraźnie, w nagłym trybie. Poznaj istotne informacje dotyczące stosowania leku i możliwe działania niepożądane.
Działanie leku – jaki jest jego mechanizm?
Działanie amiodaronu polega przede wszystkim na hamowaniu kanałów potasowych. W efekcie wydłuża się trzecia faza potencjału czynnościowego komórek przewodzących serca, ponieważ wypływa z nich mniejsza ilość jonów potasu. Substancja wpływa na zwiększenie repolaryzacji, refrakcji, a także wydłuża czas trwania potencjału czynnościowego we włóknach mięśnia sercowego. Amiodaron wstrzymuje automatyzm węzła zatokowego, a to skutkuje bradykardią, na którą nie działa atropina. Amiodaron zwalnia przewodzenie zatokowo-przedsionkowe, przedsionkowe oraz w węźle przedsionkowo-komorowym.
Wskazania do stosowania amiodaronu
Zaleca się go osobom cierpiącym na różnego rodzaju zaburzenia rytmu serca. Do najczęstszych wskazań zalicza się:
- komorowe zaburzenia rytmu, w tym migotanie komór, częstoskurcz komorowy;
- migotanie przedsionków;
- zespół Wolffa – Parkinsona – White’a.
Jeśli inne środki o działaniu przeciwarytmicznym nie przynoszą efektu terapeutycznego, specjalista także może zalecić stosowanie amiodaronu.
Leczenie amiodaronem – jak należy go dawkować?
Lek podaje się w formie chlorowodorku amiodaronu rozpuszczalnego w wodzie. Występuje w postaci tabletek i roztworu do wstrzykiwań. Dokładne dawki ustalane są w zależności od wybranej wersji.
Amiodaron podawany dożylnie
Środek w tej postaci można podawać tylko w ramach lecznictwa zamkniętego, czyli w ośrodkach świadczących intensywną opiekę medyczną, w których możliwe jest kontrolowanie czynności serca za pomocą EKG. Amiodaron jako roztwór do infuzji stosuje się tylko w przypadku, gdy nie można podać go w postaci tabletek. Jednorazowo aplikuje się maksymalnie 5 mg substancji na kilogram masy ciała w wymiarze dobowym. Wstrzyknięcie nie powinno być krótsze niż 3 minuty.
W ampułkach amiodaron podaje się po jego wcześniejszym rozcieńczeniu z roztworem glukozy o stężeniu 5%. Trzeba przy tym mieć na względzie fakt, że roztwór mający stężenie niższe niż 300 mg w 500 ml 5% nie będzie stabilny. Z uwagi na to, że substancja wiąże się z białkami osocza w przeważającej większości, na początku leczenia stosuje się dwie dawki amiodaronu, czyli nasycającą oraz podtrzymującą.
Przy dawce nasycającej zaleca się przeważnie zażycie 5 mg substancji na kilogram masy ciała w postaci 250 ml roztworu glukozy w formie wlewu dożylnego. Powinien on trwać od 20 minut do 2 godzin i można go powtórzyć maksymalnie 3 razy na dobę. Efekt widoczny jest zwykle już po kilku minutach od aplikacji, jednak dość szybko słabnie – w celu jego przedłużenia należy kontynuować podawanie leku. Dawka podtrzymująca uwzględnia maksymalnie 20 mg we wlewie w postaci 250 ml 5% roztworu glukozy w ciągu kilku dni. Dobowa dawka nie może wówczas przekraczać 1200 mg.
W stanach nagłych dopuszczalne jest podanie amiodaronu w dawce wynoszącej 150–300 mg w maksymalnie 20 ml 5% roztworu we wstrzyknięciu trwającym przynajmniej 3 minuty. Kolejna aplikacja może zostać powtórzona nie wcześniej niż po 15 minutach.
Pacjenci w podeszłym wieku
Trzeba ze szczególną ostrożnością traktować pacjentów w podeszłym wieku. Są oni bardziej narażeni na ryzyko wystąpienia bradykardii albo zaburzeń przewodzenia niż inni chorzy. Nie przeprowadzono natomiast badań w kierunku bezpieczeństwa stosowania amiodaronu u dzieci czy młodzieży, dlatego wyznaczono w tym względzie odpowiednie dawki substancji. Warto pamiętać, że jeśli zachodzi taka potrzeba, można rozpocząć jednoczesne podawanie doustne leku. Nie można dożylnie podawać amiodaronu noworodkom oraz dzieciom, które nie ukończyły 3. roku życia. Środek zawiera substancje intensywnie konserwujące, których działanie jest wyjątkowo szkodliwe – może prowadzić do silnych reakcji alergicznych, a nawet toksycznych.
Zażycie w formie tabletek
Tabletki po raz pierwszy pacjent powinien otrzymać w szpitalu. Następnie jego terapia musi być w pełni monitorowana przez lekarza specjalistę. Dawka nasycająca amiodaronu w tej postaci obejmuje zwykle 600 mg w wymiarze dobowym przez siedem dni. W zależności od wrażliwości pacjenta dawka podtrzymująca powinna uwzględniać jak najmniejszą skuteczną ilość substancji. Przeważnie jest to 100–200 mg na dobę.
Nie wiadomo do końca, jakiego wpływu amiodaronu na dzieci i młodzież można się spodziewać. Zalecane dawki leku ustalono na podstawie danych pochodzących z badań klinicznych dzieci z zaburzeniami pracy serca. Przyjęto zatem, że:
- dawka nasycająca obejmuje 10–20 mg/kg masy ciała na dobę;
- dawka podtrzymująca powinna być jak najmniejsza, ale skuteczna, czyli 5–10 mg/kg masy ciała na dobę.
Warto pamiętać, by podczas leczenia amiodaronem unikać ekspozycji na światło słoneczne, ponieważ jednym ze skutków ubocznych jego działanie jest zwiększenie wrażliwości na promienie UV.
Amiodaron – przeciwwskazania do stosowania leku
Jeśli pacjent cierpi na nadwrażliwość na którąś z substancji pomocniczych amiodaronu, pod żadnym pozorem nie powinien go przyjmować. Innymi przeciwwskazaniami do stosowania tego leku przeciwarytmicznego są:
- bradykardia zatokowa;
- blok przedsionkowo-komorowy;
- ciąża;
- laktacja;
- nadczynność tarczycy i inne jej schorzenia;
- zapaść krążeniowa;
- niedociśnienie tętnicze.
Istnieje także cała lista leków i substancji, których nie stosuje się równolegle z amiodaronem. Współdziałanie z innymi środkami, zwłaszcza lekami wywołuje często zaburzenia rytmu pracy serca typu torsade de pointes. Do takich produktów zalicza się np.:
- preparaty litu;
- cyzapryd;
- leki przeciwhistaminowe (jednak nie wszystkie);
- leki przeciwarytmiczne;
- leki przeciwmalaryczne.
Na rynku dostępne są leki obniżające rytm pracy serca albo zwiększające przewodzenie, co skutkuje ryzykiem bardzo poważnej bradykardii. Są to leki:
- β-adrenolityczne;
- antagoniści wapniowych kanałów niekorzystnie wpływających na pracę serca.
Jeśli pacjent zażywa leki przeciwzakrzepowe, np. dabigatran czy warfarynę, może nawet dojść do krwawienia. Powodem jest zatrzymanie metabolizmu tych leków właśnie przez amiodaron.
Efekt terapeutyczny a zachowania niepożądane po zażyciu amiodaronu
Osoba regularnie zażywająca substancję powinna znajdować się pod stałą obserwacją kardiologa. Co jakiś czas należy też wykonywać choremu badanie EKG. Kontrolować trzeba również przepływ enzymów wątroby.
Reakcje z innymi substancjami
Nie zaleca się zażywania amiodaronu razem z lekami przeciwarytmicznymi zakwalifikowanymi do klasy III oraz I, a także lekami przeciwhistaminowymi. W trakcie kuracji nie powinno się spożywać owoców cytrusowych, których soki mogą wzmagać uboczne skutki działania substancji.
Amiodaron, a także etanol, ulegają metabolizmowi wątrobowemu. W związku z tym nie można spożywać żadnych napojów procentowych w trakcie kuracji lekiem. Można zdecydować się na poszukiwania nowych leków o podobnym działaniu i właściwościach. Amiodaron wywołuje okresowe zaburzenia widzenia, w związku z czym należy powstrzymać się od prowadzenia pojazdów lub obsługi maszyn w trakcie leczenia.
Amiodaron a ciąża
Dowiedziono, że substancja ta niekorzystnie wpływa na tarczycę płodu. Kobiety w ciąży mogą go stosować tylko wtedy, kiedy jest to absolutnie konieczne. Nie zaleca się go także w przypadku laktacji, ponieważ amiodaron przenika do mleka matki, wywołując u dziecka zaburzenia pracy serca.
Niepożądane działanie amiodaronu
Do najczęściej wymienianych skutków ubocznych związanych z zażywaniem substancji zalicza się:
- nudności;
- wymioty;
- problemy ze wzrokiem;
- niedoczynność tarczycy;
- bradykardię;
- fotofobię;
- problemy ze stężeniem enzymów wątrobowych;
- szarzenie skóry;
- zaburzenia smaku.
Amiodaron to lek znajdujący zastosowanie w leczeniu problemów związanych z prawidłową pracą serca, zatem można go uznać za środek ściśle kardiologiczny. Jako lek przeciwarytmiczny amiodaron wykazuje właściwości korzystne dla układu krążenia. Pomimo dobroczynnego wpływu na organizm człowieka wywołuje także szereg reakcji niepożądanych, których częściowo można uniknąć, szczegółowo konsultując się ze specjalistą.
Zobacz też:
- Metypred – jak działa i kiedy go stosować?
- Acard – zastosowanie, dawkowanie, działania niepożądane
- Nurofen – jakie ma zastosowanie? Kto nie może go stosować? Sprawdź!
- Fervex – dawkowanie, warianty, przeciwwskazania
- Dexaven – zastosowanie, dawkowanie, skutki uboczne
- Neoparin – jakie jest zastosowanie leku? Dowiedz się, jak dawkować Neoparin!
- Tramadol – dawkowanie, zastosowanie, przeciwwskazania
- Vigantol – dawki, droga podania, skutki niepożądane
