Iniekcja to znane wszystkim zastrzyki. Ich zadaniem jest wprowadzenie leku w mięśnie lub tkankę podskórną. To alternatywa dla podawania leków doustnych. Zobacz, jak wygląda iniekcja i kiedy najczęściej jest zlecana!
Iniekcje dzielą się na domięśniowe i podskórne. Zazwyczaj zastrzyk wykonują lekarze lub pielęgniarki, jednak w niektórych przypadkach iniekcję może przeprowadzić sam pacjent po udzieleniu instruktażu przez wykwalifikowaną osobę. Zastrzyk jest niemal bezbolesnym i bezpiecznym sposobem podawania leków. Najczęściej wykonywane są iniekcje domięśniowe w pośladek lub ramię. Niewątpliwą zaletą iniekcji jest pominięcie układu pokarmowego, co chroni go przed niekorzystnym działaniem leków, a także szybsze wchłanianie się preparatu do krwiobiegu.
Czym jest iniekcja? Zalety iniekcji
Iniekcja jest sposobem na podanie leku. Wstrzyknięcia domięśniowe i podskórne umożliwiają aplikację leku osobie nieprzytomnej, pozbawionej świadomości, co jest jedną z zalet tego sposobu leczenia. To jednak nie wszystkie korzyści osiągane dzięki zastrzykom. Do najważniejszych należą:
- precyzja dawkowania preparatu;
- szybsze działanie początkowe leku;
- możliwość zastosowania preparatu o przedłużonym uwalnianiu substancji czynnej.
Iniekcje domięśniowe musi wykonywać osoba wykwalifikowana, z wykształceniem medycznym, ponieważ w tym przypadku istnieje możliwość wystąpienia powikłań jak zakażenie, uszkodzenie nerwów. Iniekcja podskórna może być, w niektórych przypadkach, wykonana samodzielnie przez pacjenta (np. leki przeciwzakrzepowe po zabiegu).
Metody iniekcji – zastrzyk domięśniowy
Iniekcja polega na wprowadzeniu roztworu leku w mięśnie – pośladkowy, ramienny lub udowy. W mięsień pośladkowy można podać największą dawkę preparatu – maksymalnie do 10 ml. W mięsień uda podaje się mniejsze ilości – do 5 ml, natomiast w mięsień naramienny jedynie do 2 ml. Liczby te odnoszą się do osób prawidłowo umięśnionych, ponieważ przy zbyt małej masie mięśniowej lekarz musi rozważyć zmniejszenie dawki lub inny sposób zaaplikowania substancji czynnej. Wykonanie iniekcji domięśniowej w przypadku noworodków oraz niemowląt do 3. miesiąca życia jest niewskazane. Czas wchłaniania leku wynosi około 10–15 minut i jest zależny od kilku czynników – jego objętości, właściwości i stopnia ukrwienia mięśnia.
Zasady wykonywania zastrzyku domięśniowego
Przed podaniem zastrzyku, osoba wykonująca powinna odkazić miejsce podania preparatu. Igłę wprowadza się pod kątem 90 stopni, rozciągając skórę. Igły nie należy wbijać zbyt głęboko, a jedynie na 3/4 jej długości. Istotne jest powolne wprowadzanie leku, co niweluje uczucie bólu i zapobiega uszkodzeniu tkanek. Domięśniowo podaje się najczęściej preparaty:
- przeciwbólowe;
- przeciwzapalne;
- rozkurczowe;
- przeciwalergiczne;
- uspokajające;
- antybiotyki;
- witaminy.
Zastrzyki wykonywane są w sytuacji, gdy nie ma możliwości podania leku inną drogą.
Przeciwwskazania do podania zastrzyku i możliwe powikłania
Wykonanie zastrzyku domięśniowego nie zawsze jest możliwe. Przeciwwskazania to przede wszystkim skaza krwotoczna, terapia preparatami przeciwzakrzepowymi oraz podejrzenie zawału serca. Iniekcji nie wykonuje się w miejscu ze zmianami chorobowymi jak zaczerwienienie, obrzęk, wysypka, ropień, rana itp.
Po zastrzyku mogą wystąpić powikłania spowodowane np. niezachowaniem zasad higieny podczas wykonywania iniekcji, czy przeprowadzaniem jej przez niewykwalifikowaną osobę. Do spotykanych powikłań należą:
- infekcje;
- złamania igły;
- rozerwanie tkanek;
- uszkodzenie nerwów spowodowane ich nakłuciem;
- twardnienie i bolesność tkanek.
Iniekcje podskórne – wykonanie, przeciwwskazania
Zastrzyk podskórny podawany jest w skórę brzucha, zewnętrzną stronę uda i ramienia. Przed podaniem leku, należy zdezynfekować miejsce wkłucia, a następnie chwycić fałd skórny o grubości 2–3 cm i wprowadzić w niego prostopadle krótką igłę. Po wstrzyknięciu leku następuje wyciągnięcie igły i, w tym samym czasie, puszczenie fałdu skórnego. Powikłania po zastrzyku tego rodzaju występują niezwykle rzadko i najczęściej dotyczą miejscowej reakcji uczuleniowej, czy pojawienia się zasinienia w miejscu wkłucia.
Istnieje również kilka przeciwwskazań do wykonywania zastrzyków podskórnych. To obrzęk, zakażenie, zapalenie w miejscu planowanego podania leku, zwiększona skłonność do krwawień, trwająca kuracja przeciwzakrzepowa. Wchłanianie leku podanego podskórnie jest wolniejsze niż w przypadku iniekcji domięśniowej. W taki sposób podaje się często insulinę, leki przeciwzakrzepowe. Jeśli terapia trwa dłużej, trzeba pamiętać o codziennym zmienianiu miejsca wkłucia.
Choć wielu osobom zastrzyki kojarzą się z nieprzyjemnym zabiegiem, warto pamiętać, że ten sposób podania leków ma sporo zalet. Przede wszystkim oszczędzamy układ pokarmowy, który nie jest obciążany lekami przyjmowanymi doustnie. Dzięki zastrzykom jeszcze szybciej można osiągnąć pożądany efekt leczniczy.
Zobacz też:
- Milgamma – skład, działanie i dawkowanie. Dowiedz się wszystkiego o preparacie leczniczym
- Clexane – zastosowanie, dawkowanie, działanie niepożądane
- Ozempic – zastosowanie, dawkowanie, działania niepożądane. Kto może zażywać lek Ozempic? W jakim celu się go stosuje? Czy jest bezpieczny dla kobiet w ciąży?
- Linomag – jakie jest zastosowanie leku? Sprawdź!
- Tramadol – dawkowanie, zastosowanie, przeciwwskazania
- Debutir – zastosowanie, dawkowanie, przeciwwskazania
- Relanium – zastosowanie, dawkowanie, działania niepożądane. Czy niezbędna jest recepta? W jakim celu zażywa się Relanium? Czy można podawać dzieciom?
- Xylometazolin – poznaj zastosowanie i możliwe działania niepożądane leku!
