Tlen medyczny funkcjonuje jako gaz wykorzystywany w leczeniu pacjentów cierpiących na rozmaite formy niedotlenienia organizmu. Dowiedz się, na czym dokładnie polega tlenoterapia i poznaj wskazania do stosowaniu tego gazu medycznego.
W mieszaninie tlenu medycznego zawartość tego gazu nie może spaść poniżej 99,5%. Tlenoterapię zaleca się w zasadzie wszystkim osobom, u których występuje niewydolność oddechowa lub jakiekolwiek inne niedobory tlenu. Choć wydawałoby się, że dostarczanie tlenu w sprayu nie będzie w żaden sposób szkodliwe dla organizmu człowieka, a wręcz praktyczne w leczeniu licznych chorób układu oddechowego, istnieją konkretne przeciwwskazania do podawania tlenu w takiej formie. Sprawdź, kiedy szczególnie należy stosować tlen medyczny i kiedy zachować ostrożność.
Czym jest tlen medyczny?
Gaz ten występuje jako produkt leczniczy o szerokim zastosowaniu przy różnych postaciach niedotlenienia. W takiej formie nie posiada żadnej barwy ani zapachu. W przypadku butli z tlenem substancja ta utrzymywana jest pod ciśnieniem 200 bar. Należy pamiętać, że tlen medyczny ma swój termin przydatności, który wynosi około roku od daty zamknięcia. Butlę można napełniać wielokrotnie, a jednorazowe napełnienie powinno wystarczyć na podawanie tlenu przez 130 minut (ciśnienie 200 bar przy średnim przepływie 15 l/min).
Koncentrator tlenu
Co istotne, tlen w takiej formie może być podawany za pomocą specjalistycznego sprzętu, a każde zażycie powinno się odbywać po dokładnej konsultacji lekarskiej. Na rynku dostępne jest również takie urządzenie, jak koncentrator tlenu. Jego zadaniem jest kumulowanie gazów pochodzących z otoczenia i absorbowanie ich, oczywiście poza tlenem. Ten podaje się później pacjentowi. Koncentrator tlenu jest wskazany zwłaszcza w przypadkach chorób płuc. Należy pamiętać, że dawkowanie tlenu medycznego w takiej sytuacji także powinien zalecić lekarz.
Działanie tlenu medycznego
Zadaniem gazu w takiej postaci jest stabilizacja ciśnienia tlenu w tkankach ludzkiego organizmu. W momencie gdy pacjent wdycha tlen medyczny, rośnie stężenie tlenu w mieszaninie wdechowej, a także w pęcherzykach płucnych. Dzięki temu pojawianie się tlenu we krwi zachodzi o wiele szybciej i sprawniej. Terapia tlenem medycznym przynosi najwyraźniejsze efekty w sytuacji, gdy prężność tego gazu we krwi jest bardzo niska. Stan zdrowotny pacjenta nie ulegnie widocznej poprawie, jeśli dystrybucja tlenu we krwi nie będzie prawidłowa.
Kiedy należy stosować tlen w sprayu albo butli?
Tlen medyczny jest najbardziej skuteczny w leczeniu pacjentów, u których występuje prawidłowe zużycie tlenu, jednak w trakcie oddychania dochodzi do zmniejszenia jego prężnościwe krwi żylnej. Wdrożenie tlenoterapii pod nadzorem lekarza prowadzi do przywrócenia właściwego poziomu ciśnienia tlenu w tkankach. Do najważniejszych wskazań w stosowaniu tlenu leczniczego należą:
- zatrzymanie oddechu;
- zatrucie tlenkiem węgla;
- niewydolność oddechowa;
- przewlekła obturacyjna choroba płuc;
- mukowiscydoza;
- otyłość;
- rozstrzenie oskrzeli;
- zawał mięśnia sercowego;
- astma;
- duszność;
- bezdech senny;
- choroba dekompresyjna;
- urazy;
- niektóre oparzenia termiczne i wiele innych.
Oksygenacja hiperbaryczna
Współcześnie można zastosować także terapię, w ramach której tlen leczniczo wykorzystuje się w specjalnej hiperbarycznej komorze, czyli warunkach odpowiedniego ciśnienia. Podczas pobytu pacjenta w komorze tlen dociera do większej liczby krwinek czerwonych, osocza, płynu limfatycznego i układu mózgowo-rdzeniowego.
Przeciwwskazania do tlenoterapii
Nie należy stosować tlenu medycznego, jeśli pacjent cierpi na odmę opłucnową. U osób, u których prężność dwutlenku węgla we krwi tętniczej przewyższa 9,3 kpa, także nie można wykorzystywać gazu medycznego w sprayu czy butli. Konsekwencją podania tlenu medycznego takiemu pacjentowi mogłaby być utrata przytomności, narkoza dwutlenkowęglowa, a w skrajnych przypadkach nawet zgon.
Jeśli pacjent przyjmuje leki na chorobę wieńcową, np. amiodaron, oraz nowotworową (bleomycynę) czy też antybiotyki, każdorazowe przyjęcie tlenu medycznego musi zostać skonsultowane z lekarzem.
Kiedy należy zachować ostrożność? Działania niepożądane
Przyjęcie tlenu medycznego razem z wyżej wymienionymi środkami mogłoby doprowadzić do toksyczności płucnej. Ponadto do skutków ubocznych działania tlenu medycznego w organizmie człowieka zalicza się:
- hipoksję następową (w wyniku nagłego przyjęcia dużej ilości czystego tlenu);
- zatrucie tlenem;
- drgawki;
- podrażnienie tchawicy i krtani;
- obrzęk błony śluzowej;
- zapalenie oskrzeli;
- kaszel;
- ból ucha;
- zapalenie trąbki słuchowej;
- bóle stawów;
- bóle zamostkowe;
- wymioty;
- nudności;
- zanik łaknienia;
- przeczulicę;
- zmiany w psychice;
- zaćmę;
- krótkowzroczność.
Jeśli chodzi o interakcję z innymi lekami czy substancjami, tlen medyczny z pewnością nie powinien być przyjmowany razem z:
- adriamycyną;
- disulfiramem;
- cisplatyną;
- sulfamylonem.
Jak dawkować pacjentowi tlen medyczny?
Należy zaznaczyć, że ostateczna wielkość dawki tlenu medycznego powinna zostać ustalona przez lekarza w odniesieniu do konkretnego pacjenta, z uwzględnieniem jego wrażliwości i indywidualnych uwarunkowań. Tlenoterapia ma na celu zagwarantowanie parcjalnego ciśnienia tlenu we krwi tętniczej (PAO2) nie mniejszego niż 8 kpa albo saturacji hemoglobiny krwi tętniczej nie niższej niż 90%. Odbywa się to za sprawą zmiany stężenia tlenu w mieszaninie wdechowej, czyli FIO2. Podczas dawkowania należy zachować dużą ostrożność, by nie narazić pacjenta na zatrucie tlenem. Ogólna zasada głosi, że trzeba dążyć do najniższej możliwej dawki FIO, która będzie przynosiła efekty leczenia, inaczej mówiąc, bezpieczne PAO2.
Pod jakim ciśnieniem dostarcza się tlen medyczny?
W przypadku noworodków najważniejsze jest natychmiastowe ratowanie życia lub zdrowia, co oznacza dostarczanie 100% tlenu do ich organizmów, jeśli tylko zachodzi taka konieczność. W każdym przypadku, nieważne czy u dziecka, czy osoby dorosłej, należy stale monitorować stan zdrowia pacjenta i jego kondycję psychofizyczną. Kiedy leczenie przebiega w formie oksygenacji hiperbarycznej, dostarcza się 100% tlenu pod ciśnieniem 1,4 wyższym niż ciśnienie atmosferyczne nad morzem, a dokładnie 1 atmosfera jest równa 101,3 kpa, co daje 760 mmhg. By można było mówić o bezpieczeństwie, w przypadku komory hiperbarycznej ciśnienie tam stosowane nie może przekraczać 3 atmosfer.
Tlen medyczny wykazuje dobroczynny wpływ na szereg schorzeń układu oddechowego człowieka. Tlenoterapia pozwala poprawić funkcjonowanie tak ważnych organów, jak serce czy mózg. Jak w przypadku każdego środka medycznego, należy jednak zachować ostrożność w jego stosowaniu.
Zobacz też:
- Tlenoterapia – na czym polega leczenie tlenem? Rodzaje tlenoterapii, przeciwwskazania. Czy możliwa jest tlenoterapia w domu?
- Hipoksemia a hipoksja – niedotlenienie organizmu. Jak zwiększyć ilość tlenu we krwi? Objawy niedoboru tlenu i profilaktyka
- Żółta karetka – co to znaczy? Czym różni się od ambulansu pogotowia?
- Kardiomonitor – monitor medyczny mierzący parametry życiowe
- Saturacja – normy i nieprawidłowości
- Ile zarabia ratownik medyczny w Niemczech
- Odszkodowanie za błąd lekarski. Jak dostać rekompensatę za błąd medyczny?
- Kiedy pogotowie zabiera do szpitala? To warto wiedzieć o wzywaniu pomocy
