Jeszcze do niedawna syndrom niespokojnych nóg nie był uznawany za żadne nietypowe zjawisko. Osoby, które doświadczały tego schorzenia miały spore problemy z opisaniem go lekarzowi. Dziś RLS jest bardziej znany i opisany w medycynie. Choroba niespokojnych nóg dotyka około 5% społeczeństwa, a prawdopodobieństwo zachorowania rośnie wraz z wiekiem. Dowiedz się, jak dokładnie się objawia – być może dotyczy właśnie ciebie.
Zespół niespokojnych nóg – objawy
Jest to schorzenie neurologiczne, które objawia się nieprzyjemnym uczuciem w nogach. Rzadko pojawia się ból, częściej może to być mrowienie lub cierpnięcie nóg. Objawy zespołu niespokojnych nóg to przede wszystkim napięcie w kończynach dolnych. Pojawia się przeważnie podczas siedzenia lub leżenia. Źródło dyskomfortu leży głęboko w mięśniach i powoduje nieodpartą potrzebę energicznego chodzenia lub przynajmniej poruszania nogami.
Do typowych objawów zespołu niespokojnych nóg należą:
- niemal niemożliwa do powstrzymania potrzeba poruszania nogami, często w połączeniu z nieprzyjemnymi doznaniami czuciowymi;
- niepokój ruchowy;
- nasilanie się doznań podczas spoczynku i w nocy;
- częściowa lub całkowita poprawa podczas poruszania się.
Dolegliwości przeważnie nasilają się wieczorem i mogą utrudniać zasypianie. Pojawiają się też podczas długich godzin spędzonych w podróży oraz u ludzi pracujących za biurkiem. Poruszanie lub masowanie nóg może chwilowo złagodzić objawy, lecz zwykle niebawem nawracają – nawet ze zdwojoną siłą.
Warto tutaj odróżnić syndrom niespokojnych nóg od nocnych kurczów mięśni. Nie jest to takie samo zjawisko. To ostatnie związane jest z przemęczeniem organizmu i niedoborem elektrolitów. Kurcze leczy się specjalnymi lekami rozluźniającymi. Nie dają one pożądanych efektów dla zespołu niespokojnych nóg.
Przebieg choroby
Pierwsza manifestacja syndromu niespokojnych nóg często pojawia się około 20. roku życia, lecz może spotkać cię praktycznie w każdym wieku. Schorzenie ma charakter przewlekły. Możliwe są też długie remisje, podczas których dolegliwości nie są odczuwalne. Objawy często nasilają się wraz z wiekiem.
Zespół niespokojnych nóg – przyczyny
Powody powstawania syndromu niespokojnych nóg nie zostały jeszcze jednoznacznie wyjaśnione. Według niektórych źródeł naukowych schorzenie może mieć charakter pierwotny (dziedziczny). Z drugiej strony może też być powiązane z jakimiś zaburzeniami neurologicznymi.
Najczęściej występujące wtórne przyczyny zespołu niespokojnych nóg obejmują:
- niedobory żelaza i magnezu;
- braki witaminy B12;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- uszkodzenie nerwów obwodowych;
- niewydolność nerek;
- stosowanie niektórych leków.
Jeżeli cierpisz na RLS, objawy mogą nasilać się na skutek:
- nadużywania alkoholu lub papierosów;
- nadmierne spożywanie produktów z zawartością kofeiny;
- ograniczenia przepływu krwi przez naczynia krwionośne;
- długoterminowe oddziaływanie stresu.
Syndrom niespokojnych nóg najczęściej występuje wśród:
- kobiet, szczególnie pod koniec ciąży;
- osób w wieku średnim lub starszym;
- osób z uwarunkowaniami genetycznymi – może to być powszechne schorzenie w twojej rodzinie.
Choroba niespokojnych nóg – diagnostyka
Co prawda objawy tego schorzenia są dość specyficzne i trudno pomylić je z innymi chorobami, jednak syndrom niespokojnych nóg jest stosunkowo rzadko diagnozowany. Wynika to z faktu, że mało osób odczuwających te dolegliwości udaje się z nimi do lekarza. Wiąże się to najczęściej z obawami przed niepoważnym traktowaniem lub trudnością w opisaniu objawów.
Nieleczona choroba niespokojnych nóg może z czasem rozwijać się i dokuczać nawet w ciągu dnia. W niektórych przypadkach prowadzi do długotrwałej bezsenności i depresji. Jeżeli zauważyłeś u siebie wyżej opisane objawy, najlepiej od razu udaj się do neurologa. Specjalista zdiagnozuje problem i w razie konieczności pomoże ci dobrać do niego odpowiednie leczenie.
Niestety nie istnieje żadne badanie, które mogłoby jasno potwierdzić lub wykluczyć to schorzenie. Diagnoza odbywa się przede wszystkim na podstawie wywiadu z pacjentem, badania fizykalnego. Jedyne dostępne badania, mają na celu tylko wykluczenie innych schorzeń objawiających się w podobny sposób.
Zespół niespokojnych nóg – leczenie
Odpowiednia diagnostyka jest niezbędna, aby zapewnić sobie sprawny powrót do zdrowia. Przede wszystkim należy najpierw rozpoznać chorobę i wykluczyć inne schorzenia, które potencjalne mogą powodować takie same objawy. Należą do nich:
- schorzenia w obrębie kręgosłupa;
- cukrzyca;
- miażdżyca;
- choroby nerek;
- nowotwory;
- zaburzenia działania tarczycy.
Jeżeli stwierdzono u ciebie zespół niespokojnych nóg, leczenie najczęściej zaczyna się od metod niefarmakologicznych. Mogą to być m.in.:
- masaże kończyn dolnych;
- ciepłe i zimne kąpiele;
- unikanie nadmiernego wysiłku przed położeniem się do łóżka;
- odstawienie używek takich jak alkohol, nikotyna lub kofeina;
- zaprzestanie stosowania leków przeciwhistaminowych.
W kwestii domowego leczenia dobrze sprawdzi się suplementacja żelaza w połączeniu z witaminą C, która zwiększa jego wchłanialność. Warto zadbać też o obecność witamin B6 i B12 w twojej diecie. Syndrom niespokojnych nóg można też łagodzić za pomocą ziołolecznictwa. Napary ziołowe pomogą ci się zrelaksować i poprawić jakość snu. Natomiast okłady i kąpiele z dodatkiem olejków i soli rozluźniają mięśnie od zewnątrz.
Może przydać ci się też fizykoterapia poprawiająca ukrwienie nóg. Polecamy również masaże lecznicze, limfatyczne i relaksacyjne. Specjaliści zalecają też dbać o zrównoważoną dietę oraz odpowiednią ilość i rodzaj aktywności fizycznej.
Zespół niespokojnych nóg – leki
Leczenie farmakologiczne obejmuje przede wszystkim oddziaływanie na układ dopaminergiczny ośrodkowego układu nerwowego. Leki na zespół niespokojnych nóg obejmują więc tzw. L-Dopy oraz jej agonistów. Można stosować też leki uspokajające, opioidy, miorelaksanty oraz środki stosowane przy padaczce. Specjalistyczne leczenie powinno być zawsze wdrożone i kontrolowane przez neurologa.
Syndrom niespokojnych nóg co prawda nie jest zaliczany do poważnych, zagrażających zdrowiu lub życiu chorób – niewątpliwie bywa jednak uciążliwy. Może powodować zaburzenia snu, a co za tym idzie – wpływać na wydajność i nastrój w ciągu dnia. Objawia się niekontrolowanym ruszaniem kończynami dolnymi lub koniecznością rozchodzenia nieprzyjemnego uczucia.
Zobacz też:
- Kłucie w nogach: przyczyny, objawy i sposoby leczenia
- Syndrom Touretta – jak go wykryć? Diagnoza, przyczyny i metody leczenia
- Syndrom Raynauda – co może oznaczać nagłe blednięcie palców u rąk lub stóp? Poznaj objawy i przyczyny zespołu Raynauda
- Syndrom śpiącej królewny – czy można spać przez kilka miesięcy? Poznaj zespół Kleinego-Levina
- Syndrom Marfana – codzienność z chorobą. Jak objawia się zespół Marfana i czy można go leczyć?
- Syndrom zachodzącego słońca – kiedy udać się do lekarza?
- Syndrom chronicznego zmęczenia – gdy przerasta cię codzienność
- Syndrom obcej ręki, czyli kiedy moja ręka nie należy do mnie – zaburzenie na granicy szaleństwa
