Spożywany w nadmiernych ilościach alkohol może być trucizną dla organizmu. Szczególnie cierpi na tym wątroba, jako organ mający kontakt ze szkodliwymi dla zdrowia substancjami. Jakie są charakterystyczne objawy chorej wątroby u alkoholika?
Alkohol spożywany w niewielkich ilościach i okazjonalnie nie jest szkodliwy dla zdrowia. U osób, które go nadużywają, powoduje jednak poważne zmiany w całym organizmie. W pierwszej kolejności atakowana jest wątroba – organ bardzo wrażliwy na działanie szkodliwych substancji. Jakie są objawy chorej wątroby u alkoholika i co robić, gdy zauważysz je u siebie lub bliskiej osoby?
Dlaczego picie alkoholu grozi uszkodzeniem wątroby?
Wątroba jest jednym z ważnych narządów biorących udział w procesach metabolizmu. Jej zadaniem jest m.in. oczyszczanie organizmu ze szkodliwych substancji. Dokładnie tak dzieje się w przypadku spożywania napojów alkoholowych. Znajdujący się w nich alkohol etylowy jest tylko w niewielkim stopniu (w 2%) wydalany z organizmu. Jego pozostała część zostaje przejęta przez wątrobę i poddana procesom metabolicznym. Wytwarzany przez nią enzym – dehydrogenaza alkoholowa powoduje zmianę etanolu w aldehyd octowy, który jest toksyczny dla ludzkiego organizmu. Aldehyd zostaje następnie rozłożony na kwas octowy, dwutlenek węgla i wodę. Nie pozostaje to bez wpływu na samą wątrobę – i to nawet w przypadku picia okazjonalnego. Podczas tego procesu dochodzi do wytworzenia się wolnych rodników. To właśnie one powodują uszkodzenia tkanek i są główną przyczyną objawów chorej wątroby u alkoholika.
Jakie objawy chorej wątroby u alkoholika pojawiają się najczęściej?
Pewne problemy z wątrobą mogą się pojawić już po jednorazowym spożyciu alkoholu w niewielkich ilościach. Dzieje się tak u osób wrażliwych na działanie alkoholu etylowego, z zaburzeniami wytwarzania enzymów odpowiedzialnych za jego rozkład. Takie sytuacje nie są jednak niebezpieczne dla zdrowia. Prawdziwym zagrożeniem dla komórek wątrobowych jest uzależnienie od alkoholu – stan, w którym spożywa się alkohol regularnie i w dużych ilościach. Wątroba alkoholika jest nieustannie narażona na działanie szkodliwych substancji. Konsekwencje takiego stanu mogą pojawić się bardzo szybko. Objawy chorej wątroby u alkoholika, jakie zauważa się najczęściej w pierwszej kolejności, to:
- przewlekłe zmęczenie;
- żółtaczka;
- wodobrzusze;
- nudności i wymioty;
- niewydolność wątroby;
- ból lub dyskomfort odczuwany w jamie brzusznej.
Niektóre objawy są wspólne dla wszystkich chorób związanych z alkoholowym uszkodzeniem wątroby, inne występują tylko w przypadku niektórych rodzajów zaburzeń. Warto pamiętać, że choroby wywołane nadmiernym spożyciem alkoholu nie zawsze powodują ból, dlatego chorzy często zgłaszają się do lekarza dopiero w późnym stadium.
Jakie choroby wątroby grożą osobom nadużywającym alkoholu?
Do chorób, które najczęściej pojawiają się u alkoholików, należą:
- alkoholowe stłuszczenie wątroby;
- alkoholowe zapalenie wątroby;
- marskość wątroby.
Alkoholowe stłuszczenia wątroby to przypadłość, na którą cierpi aż 90% osób nadużywających alkoholu. W przypadku tej choroby dochodzi do nadmiernego odkładania się tłuszczu w miąższu wątroby. Tworzą się wówczas ziarniaki tłuszczowe, które mogą prowadzić do pękania komórek. Stłuszczenie jest dość trudne do zdiagnozowania z uwagi na to, że nie powoduje bólu, a jedynie dyskomfort odczuwany w jamie brzusznej. Jeśli pacjent nie rozpocznie w porę leczenia, choroba może się przerodzić w stan zapalny lub marskość.
Zapalenie to alkoholowa choroba wątroby, która pojawia się w wyniku nadmiernego stłuszczenia i zmian zwyrodnieniowych w komórkach wątroby. Przez długi czas nie daje żadnych objawów, ale po pewnym czasie mogą pojawić się takie objawy chorej wątroby u alkoholika jak wodobrzusze, żółtaczka, a nawet krwawienie do przewodu pokarmowego.
Alkoholowa marskość wątroby to stan, w którym doszło do nieodwracalnego zwłóknienia komórek w wątrobie. Choroba pojawia się u około 10% alkoholików i jest bardzo poważna – skuteczne leczenie marskości nie jest możliwe. Objawy marskości wątroby to osłabienie, utrata apetytu, zaburzenia koncentracji, świąd skóry i zmiany naczyniowe, problemy ze strony układu pokarmowego, zaburzenia endokrynologiczne i wiele innych. Trzeba jednak pamiętać, że na początku choroba rozwija się bezobjawowo. Kolejne objawy chorej wątroby u alkoholika pojawiają się stopniowo, w miarę postępowania marskości.
Warto wiedzieć, że przewlekłe choroby wątroby mogą rozwijać się u poszczególnych osób w różnym tempie. Zależy to od płci, wieku i indywidualnych uwarunkowań. Trzeba jednak pamiętać, że już wypicie 80 gramów etanolu dziennie (czyli 2 litrów piwa, litra wina lub 5–6 drinków) znacząco zwiększa ryzyko zachorowania.
Czy abstynencja pozwala na powrót do zdrowia?
Ludzka wątroba jest organem, który posiada wyjątkowe zdolności do regeneracji. Uszkodzone komórki mogą zostać zastąpione nowymi, w pełni sprawnymi. Dzieje się tak nawet wówczas, gdy uszkodzenia obejmują 75% tkanek. Bezwzględnym warunkiem jest jednak całkowite zaprzestanie spożywania alkoholu.
U osób, które zdecydują się na abstynencję, czas powrotu wątroby do pełnej sprawności jest różny, w zależności od stopnia rozwoju choroby. Zazwyczaj proces ten trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. Mowa tu oczywiście o regeneracji wątroby w przypadkach, gdy pacjent przez dłuższy czas nadużywał alkoholu, a nie o pojedynczym spożyciu. Jeśli zdarzy ci się sporadycznie nadużyć alkoholu, twoja wątroba również będzie musiała się zregenerować, nie powinno jej to jednak zająć więcej niż 1–2 dni.
Oprócz całkowitego odstawienia alkoholu przez pacjenta w procesie regeneracji wątroby pomocne będzie także:
- unikanie spożywania tłustych, ciężkostrawnych potraw, także tych typu fast food;
- regularne spożywanie posiłków;
- picie dużych ilości wody;
- włączenie do diety zielonych warzyw;
- stosowanie leków wspomagających regenerację wątroby;
- zażywanie preparatów na bazie roślin – czarnej rzodkwi, ostropestu plamistego, karczochów, mniszka lekarskiego, kwiatu jaśminu.
Trzeba pamiętać, że nie wszystkie zaburzenia czynności wątroby spowodowane nadmiernym spożywaniem alkoholu daje się wyleczyć. Tak jest w przypadku marskości wątroby. Jeśli dojdzie do zwłóknienia i uszkodzenia włókien wątroby, rokowania są mało optymistyczne. Takiej osobie może pomóc jedynie przeszczep.
Mimo że wiele chorób spowodowanych nadużywaniem alkoholu daje się wyleczyć, lepiej nie doprowadzać do sytuacji, gdy wątroba zostanie uszkodzona. Jej regeneracja jest zawsze dużym obciążeniem dla organizmu. Aby uniknąć problemów ze zdrowiem, zwracaj uwagę na ilość spożywanego alkoholu i na częstotliwość picia. Nie musisz całkowicie rezygnować z piwa czy wina, pamiętaj jednak, że takie napoje zawsze mają wpływ na twój organizm!
Zobacz też:
- Marskość wątroby – czym jest i jak się ją leczy?
- Ból wątroby – skąd się bierze? Sprawdź, jak możesz z nim walczyć!
- Syndrom dziecka alkoholika – jak wygląda życie dorosłych dzieci alkoholików? Objawy i sposoby pomocy
- Kiedy można wezwać pogotowie do alkoholika? Sprawdź, jak udzielić pomocy
- Leczenie kanałowe a alkohol
- Zioła na wątrobę – jak oczyszczać i regenerować wątrobę? Poznaj właściwości ostropestu, pokrzywy i jaskółczego ziela!
- Syndrom odstawienia alkoholu – co warto o nim wiedzieć?
- Wtórny nowotwór złośliwy wątroby
