Metoprolol to lek wykorzystywany w leczeniu schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Substancja jest pomocna w przypadku niewydolności mięśnia sercowego, przewlekłej migreny czy nadciśnienia. Poznaj najważniejsze wskazania do leczenia metoprololem.
Winian metopropolu hamuje czynności układu współczulnego, który wpływa na intensyfikację zwężenia się naczyń krwionośnych, a więc wzrost ciśnienia krwi. Działanie leku powoduje więc obniżenie ciśnienia tętniczego, ale stosuje się go też w leczeniu nadczynności tarczycy czy zaburzeń rytmu serca. Lek zmniejsza ryzyko powikłań po przebytym zawale mięśnia sercowego. Warto wiedzieć, jak bezpiecznie dawkować lek metoprolol, ponieważ jak każdy wyrób medyczny, może wywoływać szereg działań niepożądanych, zwłaszcza w przypadku przedawkowania. Jak dokładnie wygląda stosowanie metoprololu?
Czym jest metoprolol? Mechanizm działania
Metoprolol to lek, który zalicza się do grupy beta-adrenolityków. Jego działanie polega na blokowaniu receptorów beta, które w warunkach fizjologicznych pobudzane są po uwolnieniu adrenaliny oraz noradrenaliny w układzie współczulnym. Wybiórcze hamowanie receptorów obniża ryzyko wystąpienia skutków ubocznych działania leku. Beta-adrenolityki zmniejszają częstotliwość rytmu serca oraz moc jego skurczów. Obniża się tym samym ciśnienie tętnicze krwi.
Dzięki swoim właściwościom metoprolol chroni serce przed pobudzeniem receptorów beta podczas wysiłku czy stresu. Hamuje także wpływ układu współczulnego w okresie spoczynku organizmu.
Wskazania do stosowania winianu metoprololu
Najważniejszym wskazaniem jest w tym wypadku leczenie nadciśnienia tętniczego, jak również dławicy piersiowej i różnych problemów z układem sercowo-naczyniowym. Substancję czynną metoprololu wykorzystuje się też przy częstoskurczach komorowych i zaburzeniach częstości akcji serca. U pacjentów po zawale mięśnia sercowego metoprolol obniża ryzyko powikłań i pozwala zmniejszyć dawki leków przeciwbólowych. Wskazaniem do stosowania leku jest w tym wypadku konieczność ograniczenia obszaru martwicy i ryzyka migotania komór.
Jak należy dawkować substancję?
Metoprolol występuje w dwóch postaciach – można go przyjmować doustnie albo dożylnie, w formie iniekcji. W przypadku aplikacji doustnej bezpieczna dawka wynosi od 50 do 400 mg na dobę. Ostateczna ilość leku powinna zostać ustalona z uwzględnieniem stanu pacjenta, jednostki chorobowej oraz ewentualnych chorób współistniejących.
W przypadku dławicy piersiowej czy arytmii serca pożądana dawka mieści się w przedziale 100–300 mg leku, natomiast przy nadciśnieniu będzie to 100–400 mg w ciągu doby. Jeszcze inna dawka metoprololu zalecana jest pacjentom z nadczynnością tarczycy – wynosi 200 mg substancji na dobę. Możliwe jest zastosowanie mniejszych dawek metoprololu, jednak taką decyzję powinien indywidualnie podjąć lekarz prowadzący leczenie. Takie sytuacje dotyczą najczęściej osób w podeszłym wieku oraz cierpiących na niewydolność wątroby.
Jako roztwór winian metoprololu podaje się pacjentom przy zawale mięśnia sercowego, a maksymalna pełna dawka powinna wynosić 15 mg. Należy pamiętać, że lek powinien w tym przypadku być aplikowany w warunkach ambulatoryjnych. Osoby, które wykazują dobrą tolerancję na całkowitą dawkę substancji, mogą później przyjmować lek doustnie.
Przeciwwskazania do stosowania metoprololu
U pacjentów wykazujących nadwrażliwość na metoprolol bezwzględnie nie należy podawać leku. Ta sama zasada dotyczy substancji pomocniczych w nim zawartych. Do ważnych przeciwwskazań zalicza się również:
- blok przedsionkowo-komorowy;
- bradykardię zatokową;
- zespół chorego węzła zatokowego;
- nieleczoną niewydolność serca;
- zaburzenia krążenia obwodowego;
- astmę oskrzelową w ciężkiej postaci;
- wstrząs kardiogenny;
- nowotwór nadnerczy;
- kwasicę metaboliczną.
W sytuacji zawału mięśnia sercowego nie powinno się podawać metoprololu, jeśli częstość akcji serca spada poniżej 45 uderzeń na minutę albo ciśnienie skurczowe nie przekracza 100 mmHg.
Co istotne, metoprolol należy odstawić powoli. Nagła rezygnacja z jego przyjmowania może zwiększać ryzyko zawału mięśnia sercowego. Zmniejszanie dawki powinno trwać nawet do dwóch tygodni. Szczególną ostrożność powinni zachować pacjenci z podwyższonym ryzykiem anafilaksji oraz reakcji alergicznej, ponieważ występuje u nich obniżona wrażliwość na adrenalinę.
Inne sytuacje, w przypadku których stosowanie metoprololu może być wykluczone, to:
- niektóre choroby skórne, np. łuszczyca;
- zaburzenia pracy wątroby;
- dusznica bolesna;
- schorzenia tarczycy.
Łączenie z innymi substancjami
Zgodnie z ulotką dołączoną do leku substancji czynnej metoprololu nie należy łączyć z agonistami receptorów beta-adrenergicznych wykazujących działanie przeciwstawne, np.:
- noradrenaliną;
- adrenaliną;
- dobutaminą.
Jeśli chodzi o stosowanie dożylne metoprololu, nie można łączyć go z lekami antyarytmicznymi i blokującymi kanały wapniowe (werepamil czy dilitazem).
Metoprolol i działania niepożądane
Do najczęstszych reakcji niepożądanych, na które skarżą się pacjenci zażywający metoprolol, należą:
- bóle głowy;
- zawroty głowy;
- omdlenia;
- kłopoty z równowagą.
W niektórych przypadkach zażywanie leku może skutkować bradykardią – dowiedziono działania metoprololu na częstość akcji serca. Rzadziej lek wywołuje zaburzenia koncentracji. Metopropol może nasilać również bóle w rejonach przedsercowych, powodować uczucie zimnych dłoni i stóp czy skurcz oskrzeli.
Cukrzyca, dieta i metoprolol
Warto wiedzieć, że metoprolol może maskować hipoglikemię, ograniczając przyspieszenie akcji serca w takich okolicznościach. Należy zatem być wyjątkowo ostrożnym w przypadku pacjentów z cukrzycą przyjmujących insulinę. Leku nie można zażywać na czczo – można to zrobić w trakcie posiłku lub tuż po jego spożyciu.
W trakcie kuracji winianem metoprololu należy zwrócić uwagę na swoją dietę i zawartość w niej poszczególnych substancji odżywczych, szczególnie jeśli chodzi o różnego rodzaju tłuszcze. Ich wysoki poziom może nasilać działanie leku i zwiększać wchłanianie w układzie pokarmowym. Najlepiej ograniczyć spożycie takich produktów, jak:
- smalec;
- masło;
- wysoko przetworzone produkty;
- jedzenie typu fast food.
Reakcje metoprololu z alkoholem
Alkohol może zwiększać wpływ metopropolu na pracę serca oraz ciśnienie krwi. Z racji tego, że substancje alkoholowe nie pozostają obojętne na pracę wątroby, stężenie metoprololu we krwi także może wzrastać, a w konsekwencji jego działanie na organizm będzie jeszcze silniejsze.
Spożywanie alkoholu jednocześnie z metoprololem może skutkować zaburzeniami koordynacji ciała.
Ciąża i laktacja
Leku metoprolol nie należy stosować w okresie ciąży z uwagi na wzmożone ryzyko ograniczenia przepływu krwi przez barierę łożyskową. Przyjmowanie tego produktu leczniczego jest możliwe jedynie po konsultacji lekarskiej i w przypadku, gdy korzyści przewyższają ewentualne reakcje niepożądane. Należy pamiętać, że kuracja metoprololem powinna zostać zakończona najpóźniej na 48 godzin przed planowanym porodem. Jeśli nie jest to możliwe, noworodek powinien pozostawać pod ścisłą obserwacją przez 3 dni po narodzinach. Może wówczas dojść do obniżenia ciśnienia krwi dziecka i spowolnienia pracy jego serca.
Według klasyfikacji Hale’a substancja należy do kategorii L2. Oznacza to, że jest lekiem możliwym do zastosowania podczas karmienia piersią. Stężenie metoprololu w surowicy matki karmiącej jest trzy razy mniejsze niż w jej mleku. Przeprowadzone badania dowiodły, że nie ma to większego znaczenia dla stanu zdrowia noworodka.
Przedawkowanie substancji – najczęstsze objawy
Przyjęcie zbyt dużej dawki leku może prowadzić do spowolnienia rytmu, a nawet całkowitego zatrzymania akcji serca. Wpływa także na zaburzenia przewodzenia impulsów w ramach mięśnia sercowego. Do innych objawów związanych z przedawkowaniem metoprololu zaliczyć można:
- sinicę;
- wstrząs kardiogenny;
- hipoglikemię;
- utratę przytomności.
Metoprolol to lek obniżający ciśnienie tętnicze i opór naczyniowy, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko zgonów sercowych wśród pacjentów. Ze względu na liczne przeciwwskazania oraz możliwość wystąpienia skutków ubocznych każde wdrożenie substancji do leczenia powinno zostać szczegółowo omówione ze specjalistą.
Zobacz też:
- Beta-blokery – wskazania i skutki uboczne leków beta-blokerów. Czym są leki beta-adrenolityczne?
- Zioła na obniżenie ciśnienia krwi – nadciśnienie tętnicze. Jakie zioła obniżające ciśnienie warto stosować? Sprawdźmy to!
- Natrii hydrogenocarbonas – soda oczyszczona. Dawkowanie, zastosowanie i przeciwwskazania. Co warto wiedzieć o tej substancji?
- Theospirex retard 150 mg to lek w postaci tabletek powlekanych powszechny w leczeniu problemów z układem oddechowym. Jakie wykazuje działanie?
- Lek Captopril na wysokie ciśnienie krwi. Kaptopryl – dawkowanie, przeciwwskazania, środki ostrożności
- Wstrząs kardiogenny – jak go rozpoznać i leczyć?
- Co obniża ciśnienie krwi? Sprawdź, czym jest nadciśnienie tętnicze i poznaj domowe sposoby na obniżenie ciśnienia krwi!
- Tachykardia zatokowa – czy częstoskurcz serca jest groźny dla zdrowia?
