Krwinki białe stanowią jedną z najbardziej licznych elementów morfotycznych krwi. W osoczu występuje kilka rodzajów leukocytów, które należą do układu białokrwinkowego. Poznaj wszystkie składowe części białych krwinek oraz ich funkcje!
W skład krwi wchodzą przede wszystkim erytrocyty (krwinki czerwone), leukocyty (krwinki białe), trombocyty (płytki krwi) i osocze. Krwinki białe w morfologii oznaczane są jako WBC. Leukocyty pełnią niezwykle istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego (odpornościowego). Poznaj najważniejsze funkcje leukocytów i możliwe przyczyny nieprawidłowej liczby leukocytów we krwi!
Elementy morfotyczne krwi – erytrocyty, leukocyty i trombocyty
Krew jest tkanką łączną, która wypełnia żyły, tętnice i inne naczynia krwionośne. Składa się z osocza (plazmy) i składników morfotycznych. Osocze jest formą płynną składającą się z aż 80% wody. Pozostałymi elementami plazmy są substancje:
- organiczne – białka, cukry, witaminy i substancje lipidowe;
- nieorganiczne – wapń, sód, chlor, potas, magnez, żelazo i jod.
Składniki morfotyczne obecne w krwi stanowią około 45% jej objętości. Należą do nich:
- erytrocyty (krwinki czerwone);
- leukocyty (krwinki białe);
- trombocyty (płytki krwi).
Leukocyty – komórki układu odpornościowego
Leukocyty wpływają na pracę układu immunologicznego. Ich rolą jest ochrona przed infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi, chorobami nowotworowymi i różnego rodzaju zakażeniami. Produkcja białych krwinek odbywa się w szpiku kostnym. Część z nich trafia do krwi, a reszta pozostaje w szpiku. Ilość leukocytów w krwi obwodowej jest bardzo przydatnym parametrem w diagnostyce. Ukazuje stan organizmu pacjenta. Odchylenia od normy są wskaźnikiem alarmowym o możliwych procesach zapalnych w organizmie.
Rodzaje leukocytów (WBC)
Białe ciałka są niejednorodną grupą komórek obecnych we krwi. Różnią się między sobą wyglądem i pełnioną funkcją. Leukocyty odgrywają bardzo ważną rolę w organizmie. Wyróżnia się pięć rodzajów białych krwinek:
- neutrofile;
- limfocyty;
- monocyty;
- eozynofile;
- bazofile.
Granulocyty: neutrofile, eozynofile i bazofile
Granulocyty stanowią najliczniejszą grupę leukocytów. Biorą udział w reakcjach alergicznych i wspomagają limfocyty w niszczeniu ciał obcych. Grupa dzieli się na trzy rodzaje:
- neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) – stanowią do 70% wszystkich leukocytów – pochłaniają drobnoustroje oraz pomagają w zwalczaniu infekcji – są obecne głównie w przewodzie pokarmowym, układzie oddechowym oraz moczowym, a ich głównym zadaniem jest ochrona przed pasożytami;
- eozynofile (granulocyty kwasochłonne);
- bazofile (granulocyty zasadochłonne) – wydzielają histaminę i heparynę.
Limfocyty
Limfocyty pochodzą z limfoidalnych komórek pnia szpiku kostnego. Choć w morfologii krwi bada się liczbę całkowitą limfocytów, wyróżniamy ich trzy rodzaje:
- limfocyty B – komórki plazmatyczne, które wytwarzają przeciwciała konkretnym patogenom;
- limfocyty T – pełnią dość zróżnicowane funkcje m.in.: pomagają w odróżnianiu antygenów własnych od obcych, nadzorują odpowiedź immunologiczną organizmu i atakują i neutralizują komórki nowotworowe;
- komórki NK – skrót pochodzi od nazwy nature killers, która odnosi się do ich funkcji: atakują i niszczą komórki nowotworowe i zainfekowane przez wirusy czy bakterie.
Monocyty
Monocyty wykazują podobne działanie do neutrofilów. Nie tylko wnikają do zainfekowanych tkanek i niszczą wirusy oraz bakterie, ale również biorą czynny udział w naprawie tkanek. Podwyższony poziom tych krwinek we krwi świadczy raczej o zakażeniach przewlekłych.
Morfologia – kiedy warto wykonać badanie krwi?
Morfologia krwi polega na ilościowej i jakościowej ocenie elementów krwi i pozwala ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta. Powinna być wykonywana szczególnie podczas infekcji, stanów zapalnych i innych dolegliwości. Warto również przeprowadzać badanie krwi profilaktycznie.
Badanie leukocytów – prawidłowa liczba białych krwinek
Prawidłowa ilość białych krwinek zależy od wieku osoby badanej. Każde laboratorium może również mieć własne normy. Po odebraniu wyników badania krwi należy skonsultować się z lekarzem. Przyjmuje się, że normy krwinek białych wynoszą:
- 4–10 tys./μl – osoby dorosłe;
- 4,5–13,5 tys./μl – młodzież;
- 5–15,5 tys./μl – dzieci do lat 6;
- 6–20 tys./μl – niemowlęta;
- 9–30 tys./μl – noworodki.
Podwyższone leukocyty (leukocytoza) – infekcje, zakażenia, bakterie
Podwyższony poziom leukocytów w organizmie występuje podczas infekcji wirusowych i bakteryjnych. Nadmierna produkcja leukocytów może świadczyć również o zakażeniu miejscowym i ogólnym, chorobie nowotworowej i chorobach krwi i szpiku (np. białaczka).
Poziom leukocytów poniżej normy (leukopenia) – choroby szpiku i nowotwór
Obniżony poziom białych krwinek może być spowodowany m.in. chorobami autoimmunologicznymi, nowotworowymi i obecnością pasożytów. Zbyt niski poziom może być też skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków. Niedobór może wystąpić podczas radioterapii i chemioterapii.
Krwinki białe – co oznacza obecność leukocytów w moczu?
Badanie moczu również jest istotnym wskaźnikiem stanu zdrowia. Norma leukocytów w moczu wynosi poniżej 5 pojedynczych krwinek w polu widzenia. Przekroczenie dozwolonej ilości wskazuje na toczącą się w organizmie infekcję wirusową, bakteryjną lub inny stan zapalny. Wśród przyczyn wyróżnia się głównie schorzenia nerek, a nawet zapalenie wyrostka robaczkowego.
Krwinki białe wspomagają pracę układu immunologicznego. Są niezwykle ważnym wskaźnikiem służącym do oceny stanu zdrowia. Warto regularnie wykonywać morfologię krwi, aby w porę wyłapać ewentualne nieprawidłowości. Każdy wynik należy skonsultować z lekarzem rodzinnym.
Zobacz też:
- O czym świadczą krwinki białe w moczu?
- Zioła na zwiększenie białych krwinek – naturalne metody na odporność
- Limfocyty u dorosłego i dziecka. Co oznaczają podwyższone limfocyty, a co poniżej normy?
- Jak prawidłowo interpretować wyniki morfologii?
- Bazofile obniżone czy podwyższone? Jaka jest norma?
- Monocyty. Podwyższone, zaniżone, czy w normie? Dlaczego warto regularnie badać krew?
- Powiększony węzeł chłonny (limfadenopatia) – objawy choroby, diagnostyka, przyczyny i leczenie
- Bilirubina w moczu. Co oznacza jej podwyższony poziom?
