Pozycja bezpieczna jest elementem pierwszej pomocy udzielanej poszkodowanym. Pozycję boczną ustaloną stosuje się u osób nieprzytomnych, oddychających. Jak krok po kroku zastosować bezpieczne ułożenie? O czym musisz pamiętać?
Pozycja bezpieczna może uratować życie osobie poszkodowanej, dlatego każdy powinien znać zasady udzielania pierwszej pomocy i układania ciała w tzw. pozycji bocznej ustalonej. Trzeba pamiętać, że w ten sposób można ratować jedynie osoby samodzielnie oddychające, u których nie doszło do zatrzymania krążenia i nie jest konieczne przeprowadzenie reanimacji. Celem takiego postępowania jest zapewnienie drożności dróg oddechowych i możliwości swobodnego oddychania. Jednocześnie zostaje zminimalizowane ryzyko dostania się treści żołądka do płuc. Tłumaczymy, jak poprawnie zastosować pozycję bezpieczną!
Pozycja boczna ustalona – kiedy ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej?
Pozycja bezpieczna może być zastosowana w przypadku osób nieurazowych, oddychających, które utrzymały funkcje życiowe. Nie wolno w ten sposób układać poszkodowanych nieprzytomnych, u których podejrzewa się uraz odcinka szyjnego kręgosłupa. W takim przypadku należy poczekać na przyjazd pogotowia ratunkowego.
Ułożenie w pozycji bocznej zapobiega zapadaniu się języka, co mogłoby doprowadzić do niedrożności dróg oddechowych, a w konsekwencji do śmierci. Jednocześnie poszkodowany jest zabezpieczony przed zadławieniem się wymiocinami lub płynami samoistnie wypływającymi z jamy ustnej. Przy różnych urazach pozycja ta może wyglądać nieco inaczej, dlatego też istnieje jej kilka wariantów. Najważniejsze jest jednak, by poszkodowany był ułożony stabilnie, aby głowa była odgięta, a klatka piersiowa pozbawiona ucisku.
Jak wygląda pozycja bezpieczna?
Ułożenie poszkodowanego w bezpiecznej pozycji nie wymaga specjalnych umiejętności, czy też siły. Jednak aby przeprowadzić procedurę poprawnie warto przejść szkolenie z pierwszej pomocy. Życie mogą uratować nawet małe dzieci, pod warunkiem, że wiedzą, jak ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej, jakie kolejno czynności wykonać. Jak wygląda układanie w pozycji bocznej krok po kroku? Wszystko zależy od tego, czy zdecydujemy się na zasady przygotowane przez Europejską Radę Resuscytacji, czy też przez NATO. Są to zalecenie dla ratowników medycznych, do których należy stosować się w określonych sytuacjach.
Układanie poszkodowanego w pozycji bezpiecznej wg Europejskiej Rady Resuscytacji
Jest to tzw. ułożenie dokładne (recovery position), które stosuje się przez krótki czas (pomoc jest już w drodze), jest ono niewygodne, prowadzi do nadmiernego zgięcia kręgosłupa na odcinku szyjnym. Rada zaleca, by przede wszystkim ocenić stan poszkodowanego, zdjąć okulary, jeśli nosi oraz rozpiąć ubranie. Kolejne kroki, które musisz wykonać to:
- wyprostowanie kończyn dolnych poszkodowanego;
- przesunięcie kończyny górnej znajdującej się bliżej ciebie w bok;
- chwycenie dalszej kończyny dolnej i ręki poszkodowanego;
- zbliżenie kolana do ręki i przyciągnięcie do siebie, by położyć pacjenta na boku;
- ustawienie tej kończyny tak, by staw kolanowy i biodrowy tworzyły kąt 90 stopni;
- odchylenie głowy poszkodowanego, by drogi oddechowe były drożne.
Po ułożeniu poszkodowanego regularnie monitoruj jego stan.
Udzielenie pierwszej pomocy wg wskazówek NATO
Pozycja boczna ustalona wg NATO, polegająca na zbliżeniu twarzy poszkodowanego do ziemi, może być zastosowana, gdy zachodzi potrzeba zostawienia go bez opieki lub utrzymania pozycji przez dłuższy czas. Trzeba jednak pamiętać, że może ona powodować niedostateczny przepływ powietrza. Jak wygląda ułożenie poszkodowanego w pozycji bezpiecznej w tym przypadku?
- Zdejmij okulary, rozepnij ubrania i usuń z kieszeni większe przedmiotów.
- Ułóż prosto jego kończyny dolne.
- Udrożnij drogi oddechowe poprzez odchylenie głowy i uniesienie brody.
- Ułóż bliższą sobie kończynę górną wzdłuż tułowia.
- Drugą rękę poszkodowanego przenieś nad klatką piersiową i umieść na barku bliższym sobie (dłoń powinna być zwrócona do boku).
- Nogę poszkodowanego bliższą sobie chwyć pod kolanem i pociągnij do góry (nie odrywaj stopy od podłoża).
- Bliższą sobie dłoń poszkodowanego włóż pod pośladek.
- Połóż poszkodowanego na boku, kładąc jedną rękę na jego dalszym barku, a drugą na biodrze.
- Jedną rękę pacjenta połóż pod policzkiem, drugą z tyłu (prosta w łokciu).
Popraw ułożenie, odchyl głowę i regularnie sprawdzaj oddech leżącego.
Pierwsza pomoc – kobieta w widocznej ciąży
Jeśli udzielasz pomocy kobiecie w ciąży, pamiętaj, aby postępować tak samo, jednak położyć ją na lewym boku. Zapobiegnie to upośledzeniu krążenia w aorcie brzusznej i żyle głównej dolnej. Jest to niezbędne, ponieważ w przeciwnym przypadku płód naciskałby na naczynia.
Pozycja bezpieczna – kiedy nie stosować?
Pozycji bocznej nie stosuje się u osób, u których można podejrzewać uraz kręgosłupa i rdzenia kręgowego. Najczęściej ma to miejsce podczas wypadków komunikacyjnych. Kolejnym przypadkiem, w którym należy bezwzględnie zrezygnować z układania poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, jest brak oddychania i krążenia. Dopiero po wykonaniu masażu serca i sztucznego oddychania, można ułożyć poszkodowanego w omawianej pozycji. Szczególną ostrożność trzeba również zachować w przypadku osób z podejrzeniem uszkodzenia miednicy – niewłaściwe potraktowanie pacjenta mogłoby skutkować uszkodzeniem dużych naczyń krwionośnych i wystąpieniem krwotoku wewnętrznego.
O czym pamiętać przed ułożeniem poszkodowanego w bezpiecznej pozycji?
Jeśli znajdziesz się sam na sam z osobą nieprzytomną i nie masz pewności, co zaszło, nie stosuj pozycji bezpiecznej. W takiej sytuacji należy ułożyć poszkodowanego na plecach i udrożnić mu drogi oddechowe. Sprawdź, czy w jamie ustnej nie ma ciał obcych jak guma do żucia, sztuczna szczęka. Jeśli stwierdzisz obecność ciała obcego, musisz je usunąć (kciuk i palec wskazujący umieść na policzkach, a następnie zbliż je do siebie). Najlepiej poproś przechodnia o pomoc np. wezwanie pogotowia. Przez cały czas monitoruj stan pacjenta, sprawdzaj oddech, mów do niego.
Jeśli poszkodowanych jest kilku, a ty musisz udzielić także im pomocy, zastosuj pozycję bezpieczną. Dzięki temu możesz nieprzytomnego zostawić na chwilę bez opieki. Niezbędne jest także zabezpieczenie ran, krwotoków, a także miejsca, w którym leży nieprzytomny.
Kurs pierwszej pomocy – dlaczego warto przejść szkolenie?
Każdy z nas może uratować życie drugiej osobie, pod warunkiem, że wie, jak się zachować i jak postępować w danej sytuacji. Dlatego także ważne jest uczestniczenie w szkoleniach i kursach z pierwszej pomocy. To sposób na zdobycie umiejętności przeprowadzania sztucznego oddychania, masażu serca czy układania w pozycji bocznej bezpiecznej. Na kursie nie tylko omawia się kwestie teoretyczne, ale ćwiczy, przygotowując się na ewentualną konieczność zastosowania wiedzy w praktyce. Oczywiście można także korzystać z filmów edukacyjnych, instruktażowych udostępnianych w internecie.
Pamiętaj, że to bardzo ważne, by wiedzieć, jak udzielić pierwszej pomocy. Ta wiedza może pomóc ci uratować życie przypadkowej osobie, ale także twoim bliskim. Pozycja bezpieczna to jedna z procedur, które bezwzględnie powinien znać każdy z nas.
Zobacz też:
- AVPU, ABCDE i SAMPLE – wstępne oceny przy udzielaniu pierwszej pomocy
- BLS – algorytm podstawowych zabiegów resuscytacyjnych
- Niskie ciśnienie – kiedy pogotowie powinno interweniować? Odpowiadamy!
- RKO – czyli resuscytacja krążeniowo-oddechowa
- Resuscytacja dziecka – jak i kiedy wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową u dzieci i niemowląt? Pierwsza pomoc
- Jak wygląda kurs pierwszej pomocy ratownika? Czy można go zrealizować tylko w Centrum Ratownictwa? Poznaj szczegóły KPP!
- Kiedy można wezwać pogotowie do alkoholika? Sprawdź, jak udzielić pomocy
- Defibrylacja – czym jest, kiedy należy ją wykonać? Jak wygląda defibrylator?
