Ospa w ciąży oznacza zagrożenie zarówno dla kobiety, jak i dla dziecka. Z tego powodu przyszłe mamy znajdują się w grupie ryzyka. Dowiedz się, jaki wpływ na zdrowie ciężarnych ma wirus ospy.
Ospę wietrzną wywołuje wirus ospy i półpaśca (VZV). Choroby nie uważa się za szczególnie groźną – nie odnosi się to jednak do grupy ryzyka, w której znajdują się kobiety spodziewające się dziecka. Ospa w ciąży może być śmiertelnie niebezpieczna, zarówno dla przyszłej matki, jak i płodu. Sprawdź, w jaki sposób można ograniczyć ryzyko i dowiedz się, jak wygląda leczenie.
Ospa wietrzna – najważniejsze informacje
Ospa wietrzna to bardzo zaraźliwa choroba, która rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Zwykle chorują na nią dzieci w wieku 4–9 lat, dzięki czemu nabywają odporność na całe życie. Wirus zostaje w organizmie, ale przechodzi w stan uśpienia. Podobnie działają szczepionki – zabezpieczają przed zachorowaniem, a jeśli dojdzie do infekcji, przebieg ospy wietrznej jest łagodniejszy.
Kiedy następuje zakażenie VZV i jakie są objawy?
Zakażenie wirusem ospy następuje przez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Wystarczy przebywać z nim w jednym pomieszczeniu, by narazić się na ryzyko zachorowania. Ospę można „złapać” także przez bezpośredni kontakt z wydzielinami – przede wszystkim płynem z pęcherzyków oraz śliną. Swędzące wykwity skórne to najbardziej charakterystyczny objaw ospy wietrznej. Najpierw obejmują swoim zasięgiem tułów i twarz. Chory zakaża na 2 dni przed pojawieniem się wysypki, aż do zaschnięcia krostek, co następuje po mniej więcej tygodniu. Warto zaznaczyć, że krostki nie pojawiają się jednocześnie, a w kilku rzutach. Zanim poruszymy temat ospy w ciąży, sprawdź, jak przebiega rozwój tej choroby.
Ospa – przebieg choroby i powikłania
Czas inkubacji wirusa VZV wynosi od 10 do 21 dni. Przed wystąpieniem zmian skórnych mogą pojawić się inne symptomy, które przypominają przeziębienie (gorączka, ból głowy i brzucha, mięśni, stawów) oraz apatia czy brak apetytu. Tak objawia się nie tylko ospa u dzieci, ale także ospa u dorosłych. Co ciekawe, podobne objawy wykazuje małpia ospa, ale chorobę wywołuje zupełnie inny wirus. W kolejnym etapie pojawia się wysypka, a po jej ustąpieniu wirus przechodzi w stan uśpienia. Do najczęstszych powikłań zaliczane są nadkażenia bakteryjne, ale mogą rozwinąć się inne groźne choroby, w tym zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowych albo sepsa.
Ospa w ciąży – czy zakażenie jest niebezpieczne dla kobiet w ciąży?
Do zakażenia ospą w ciąży dochodzi bardzo rzadko. Większość kobiet miała już kontakt z wirusem – jeśli ciężarna przechodziła ospę w dzieciństwie, wyrobiła naturalne przeciwciała. Jest chroniona także, jeśli przyjęła szczepionkę przeciwko ospie. Jednak u kobiet ciężarnych, które w dzieciństwie na nią nie chorowały, istnieje duże ryzyko zakażenia. Dotyczy to zwłaszcza tych, które mają bliski kontakt z małymi dziećmi. Wśród nich ospa wietrzna występuje przecież najczęściej.
Powikłania ospy u ciężarnych
Zakażenie ospą u kobiet w ciąży może powodować poważne powikłania, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. To bardzo niebezpieczne zwłaszcza w drugiej połowie ciąży (2. i 3. trymestr), ponieważ wtedy wirus wywołuje najgroźniejsze wady płodu i przewlekłe choroby. Do najczęstszych należą:
- zespół ospy wietrznej wrodzonej;
- półpasiec;
- mała masa urodzeniowa noworodka;
- zaburzenia neurologiczne;
- jednostronne wady kończyn.
To tylko część z długiej listy powikłań, jakie może spowodować nawet przypadkowy kontakt z ospą wietrzną w ciąży.
Na czym polega leczenie ospy w ciąży?
Kobiety w ciąży, u których doszło do zakażenia, oprócz leczenia objawowego powinny przyjmować acyklowir. Jest to lek, hamuje namnażanie się wirusa w organizmie i łagodzi przebieg choroby. Zwykle ciężarne nie muszą iść do szpitala. Natomiast kiedy pojawią się duszności, ciężka wysypka skórna, krwawienie z dróg rodnych czy objawy neurologiczne – np. silne bóle głowy – konieczna jest hospitalizacja. Warto wcześniej przeprowadzić badania immunologiczne, które pozwolą określić, jaką odporność na infekcję VZV ma ciężarna. Wtedy można zastosować immunoglobulinę tzw. varicella zoster immune globulin (VZIG) – zabezpiecza to matkę, ale nie dziecko. Poza tym przyjmuje się, że:
- do 20. tygodnia ciąży nie powinno się podawać immunoglobuliny;
- jeśli do zakażenia doszło na 30 do 5 dni przed porodem, wtedy podaje się immunoglobuliny przeciwko ospie wietrznej ciężarnej;
- w przypadku zakażenia 4 dni przed i 2 dni po porodzie immunoglobulinę podaje się matce i dziecku.
Przyszła mama, która zachorowała na ospę wietrzną, powinna unikać kontaktu z innymi kobietami w ciąży oraz nowo narodzonymi dziećmi.
Szczepienie przeciw ospie
Czy ospy w ciąży można uniknąć? Rozwiązaniem jest szczepienie na ospę wietrzną i półpaśca, które warto przyjąć przed zajściem w ciążę. Dotyczy to kobiet, które nie chorowały na ospę we wczesnych latach życia. Jeżeli nie wiedzą, czy ją przeszły, wystarczy udać się do lekarza, by zlecił wspomniane wyżej badanie odporności. Należy też pamiętać, że szczepienie przeciwko VZV nie jest refundowane.
Ospa w ciąży należy do groźnych przypadłości, dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie się do poczęcia. Unikanie kontaktów z osobą zakażoną jest właściwie niemożliwe, więc trzeba postawić na profilaktykę, która zapewni ochronę zarówno przyszłej mamie, jak i dziecku.
Zobacz też:
- Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór – kiedy można wyjść z domu?
- Ospa: jak długo w domu należy zatrzymać dziecko? Sprawdź!
- Ospa – początki, objawy, leczenie i profilaktyka. Jak rozpoznać ospę wietrzną?
- Szczepienie na ospę – jaką ma skuteczność? Czy szczepienie na ospę prawdziwą jest skuteczne przeciwko małpiej ospie?
- Ospa u dorosłych – objawy zachorowania, leczenie, powikłania. Czym jest ospa wietrzna, a czym półpasiec?
- Ospa u niemowlaka – objawy, szczepienia, leczenie, profilaktyka. Małpia ospa, ospa prawdziwa i wietrzna – czy są groźne?
- Heviran – zastosowanie, dawkowanie, działania niepożądane. W jakim celu zażywa się lek Heviran? Od którego roku życia można go stosować? Czy jest bezpieczny dla kobiet w ciąży?
- Ospa u dzieci. Przyczyny i przebieg choroby, objawy i leczenie ospy wietrznej u dzieci. Powikłania i profilaktyka
