Ospa u niemowlaka pojawia się dosyć rzadko. Najczęściej występuje u dzieci trochę starszych. Początkowo może zostać wzięta za zakażenie wirusowe, ale szybko pojawiają się charakterystyczne plamki, co uławia diagnozę. Czytaj o ospie wietrznej u noworodka!
Ospa u niemowlaka nie jest chorobą występującą często. Najczęściej pojawia się u dzieci w wieku od 5 do 9 lat. Należy pamiętać, że dziecko, które przeszło chorobę, nabywa na nią odporność. Niemowlę chronią przeciwciała matki, dlatego nie jest tak podatne na wirusa, jak dzieci starsze. Aby tak było, kobieta musiałaby jednak sama przejść w przeszłości ospę, co wykształca naturalną odporność. Szacuje się, że 9,6% zachorowań na ospę wietrzną dotyczy dzieci poniżej 1. roku życia. Jakie są objawy? Sprawdź!
Małpia ospa u niemowlaków
W ostatnim czasie dużo mówi się o zakażeniach tą chorobą w różnych krajach europejskich. Ospa u dorosłych ma stosunkowo łagodny przebieg, ale u dzieci może być śmiertelnie niebezpieczna. Małpia ospa jest spokrewniona z ospą prawdziwą, która zniknęła 42 lata temu dzięki szczepionkom. Szczepionka na ospę prawdziwą działa w 85% przypadków działa także na ospę małpią. Te dwie choroby nie mają jednak nic wspólnego z ospą wietrzną. Osoby, u których pojawiły się objawy małpiej ospy, powinny przebywać w izolacji i unikać kontaktu z kobietami ciężarnymi, małymi dziećmi oraz osobami, które mają niską odporność.
Czym jest ospa wietrzna?
Ospa wietrzna to choroba zakaźna, której przyczyną jest zarażenie wirusem Varicella-zoster virus – VZV. Wirus ten przechodzi z człowieka na człowieka najczęściej drogą kropelkową, ale możliwe jest także po zetknięciu z przedmiotami, które miały kontakt z zakażonym. Wirus ospy wietrznej może przenieść się razem z powietrzem nawet kilkadziesiąt metrów, stąd też nazwa tej choroby. Ospa wietrzna u niemowlaka jest raczej rzadka, najczęściej dotyka dzieci w wieku od 5. do 9. roku życia. Choroba może pojawić się także u starszych dzieci i dorosłych, może mieć wtedy dużo cięższy przebieg. Najbardziej rozpoznawalnym objawem ospy wietrznej są wysypki oraz pęcherzyki na skórze, które później zmieniają się w strupki. Początkowe objawy przypominają zwykłe zakażenie wirusowe.
Jak rozpoznać ospę wietrzną u niemowlęcia?
Ospa u niemowlaka jest trudna do rozpoznania na samym początku jej rozwoju. Co oczywiste, komunikacja jest bardzo ograniczona i maluchy nie potrafią pokazać, że boli je głowa, mięśnie lub brzuch. Jeżeli dziecko jest rozdrażnione bez powodu i towarzyszy temu gorączka sięgająca nawet 39 stopni, będzie to już powód do obaw. Trzeba czekać na dalsze objawy i oczywiście należy skontaktować się z lekarzem.
Pierwszym objawem, który potwierdzi, że dziecko choruje na ospę, jest wysypka. Charakteryzuje się ona różowo-czerwonymi krostkami, które najczęściej pojawiają się na obszarze:
- klatki piersiowej;
- brzucha;
- twarzy.
Każde dziecko jest inne, więc rozwój choroby może wywoływać zróżnicowane objawy. Zdarza się, że krostki pojawiają się w grupach po kilkanaście lub kilkadziesiąt, a po kilku dniach pokazują się nowe. Ospa u niemowlaka może mieć trzy rzuty nowych wykwitów skórnych.
Ospa wrodzona u niemowlaka
Ospa wrodzona to sytuacja, w której na ospę choruje kobieta w ciąży. Zakażenie pomiędzy 13. a 20. tygodniem może doprowadzić do ospy wrodzonej u niemowlaka. Objawia się:
- bliznowatymi zmianami na skórze;
- wadami gałek ocznych;
- małą masą po urodzeniu;
- niedorozwojem kończyn;
- zaburzeniami neurologicznymi;
- zaburzeniami związanymi z czynnością jelit oraz zwieracza pęcherza moczowego.
Zachorowanie matki przed porodem także może mieć wpływ na rozwój dziecka. Pojawia się wtedy zagrożenie rozwinięciem wirusowego zakażenia wielonarządowego o bardzo ciężkim przebiegu.
Czy ospa wietrzna jest zagrożeniem dla niemowląt?
Ospa u niemowlaka nie ma tak łagodnego przebiegu, jak u dzieci w wieku przedszkolnym, które nie wymagają specjalnego leczenia oprócz uśmierzania gorączki. Dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, może być w dużym stopniu narażone. Ospa występująca w pierwszym roku życia może mieć bardzo ciężki przebieg, ponieważ wysypka pojawia się na błonach śluzowych lub nawet na rogówce, co prowadzi do dużego dyskomfortu dla dziecka. Niemowlę może nie chcieć pić mleka matki, co może doprowadzić do odwodnienia i dużej utraty wagi.
Ospa w ciąży i jej konsekwencje
Występują sytuacje, gdy dziecko zaraża się ospą od matki, u której zakażenie rozwinęło się w ostatnim miesiącu przed porodem. Szacuje się, że w takim wypadku śmiertelność osiąga poziom nawet 30 procent. Specjaliści zalecają, aby kobiety, które nigdy nie przeszły ospy wietrznej, zaszczepiły się na tę chorobę jeszcze przed zajściem w ciąże. Dzięki temu będą mogły w pełni ochronić swoje dziecko.
Najbardziej poważnym powikłaniem u mniejszych dzieci jest zapalenie płuc, a także meningokokowe zapalenie błon mózgowych. Jeżeli dziecko wykazuje objawy ospy, to trzeba jak najszybciej skontaktować się z pediatrą. Należy zwrócić uwagę, czy dziecko ma:
- wysypkę w oczach;
- problemy ze zginaniem szyi;
- kaszel lub wymioty.
Mogą pojawić się również trudności z oddychaniem.
Jak łagodzić objawy ospy u niemowlaka?
Ospa u niemowlaka może powodować różnego rodzaju objawy, które charakteryzują się także zróżnicowanym stopniem nasilenia. Krostki, które pojawiają się u dziecka, mogą być problematyczne, ponieważ bardzo swędzą. Dzieci prawdopodobnie będą się drapały, co może doprowadzić do komplikacji w przebiegu choroby, czyli wtórnego, bakteryjnego zapalenia skóry. Może to w znacznym stopniu zagrażać zdrowiu i tworzyć blizny, które pozostaną na ciele do końca życia.
Kilka sposobów na radzenie sobie z ospą u niemowlaka
Sposobem na radzenie sobie z drapaniem jest zakładanie skarpetek i rękawiczek w taki sposób, aby utrudnić dzieciom drapanie się po miejscach objętych wysypką. W kąpieli używa się także letniej wody, w której znajdują się pokruszone płatki owsiane. Dobrze jest też ubierać dziecko w lekkie ubrania, które nie będą drażniły skóry. Lekarze często przepisują maści łagodzące. Można także podawać paracetamol w niewielkich ilościach doustnie lub w postaci czopka. Nie zaleca się podawania ibuprofenu, ponieważ może on nasilić przebieg ospy. Ospa u niemowlaka to choroba, przy której nie można zapominać o podawaniu dziecku dużej ilości płynów.
Leczenie ospy u niemowlaka
Lekarze zalecają często podawanie leków przeciwgorączkowych. W aptekach można również kupić leki, które zminimalizują swędzenie. Trzeba uważać, czy dziecko nie rozdrapuje krost, dlatego dobrym pomysłem jest skrócenie paznokci. Lekarze zapisują także leki przeciwwirusowe, ale ich podanie musi nastąpić w ciągu doby od pojawienia się pierwszych objawów. Nie należy smarować krost spirytusem! Istotną kwestią jest właściwa higiena, ponieważ może dojść do zakażenia, które będzie wymagało podania antybiotyków. Dziecko należy karmić półpłynnymi pokarmami. Można z nim wyjść na pierwszy spacer po 10 dniach od zniknięcia wszystkich objawów.
Szczepienie na ospę
Ospę obejmuje dobrowolny program szczepień, który daje rodzicom możliwość zaszczepienia najmłodszych, które uodparnia na wirusa. Znacznie zmniejsza to ryzyko zachorowania oraz skraca czas trwania choroby. Szczepionka może być podawana dzieciom, które ukończyły 9. miesiąc życia, a niemowlęta mogą być chronione tylko poprzez odporność grupową. Szczepionka chroni nie tylko osobę, która została zaszczepiona, lecz także innych. Szczepienie na ospę pozwala wyeliminować chorobę i chronić również osoby, które nie zostały zaszczepione, czyli na przykład niemowlęta.
Skuteczność szczepienia najmłodszych na ospę
Dziecko, które ukończyło 9. rok życia, może przyjąć dawkę szczepionki, a po minimum 6 miesiącach dawkę drugą. Ospa u niemowlaka może być zatem całkowicie wykluczona, a przynajmniej zachorowanie może obejść się bez żadnych poważniejszych objawów. Masowe szczepienia w przeciwko ospie u dzieci w Stanach zjednoczonych sprawiły, że liczba zachorowań u dzieci przed 1. rokiem życia spadła o 90%.
Ospa u niemowlaka jest chorobą rzadką, ale może mieć ciężki przebieg. Dziecko chore na ospę może ciężko znosić objawy, dlatego ważna jest tutaj rola rodzica, który powinien wiedzieć, w jaki sposób może mu ulżyć. Po 9. miesiącu życia pociechy warto zastanowić się nad zaszczepieniem dziecka na ospę wietrzną.
Zobacz też:
- Ospa – początki, objawy, leczenie i profilaktyka. Jak rozpoznać ospę wietrzną?
- Ospa: jak długo w domu należy zatrzymać dziecko? Sprawdź!
- Ospa wietrzna u kobiet w ciąży. Jakie ryzyko niesie ze sobą ospa w ciąży dla ciężarnych oraz płodu?
- Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór – kiedy można wyjść z domu?
- Ospa u dzieci. Przyczyny i przebieg choroby, objawy i leczenie ospy wietrznej u dzieci. Powikłania i profilaktyka
- Szczepienie na ospę – jaką ma skuteczność? Czy szczepienie na ospę prawdziwą jest skuteczne przeciwko małpiej ospie?
- Ospa u dorosłych – objawy zachorowania, leczenie, powikłania. Czym jest ospa wietrzna, a czym półpasiec?
- Ospa prawdziwa, czyli czarna ospa. Nie ma nic wspólnego z wirusem ospy wietrznej
