Za pojęciem, jakim jest niewydolność serca, kryje się stan, kiedy twoje serce nie jest w stanie pompować ilości krwi odpowiadającej potrzebom twojego organizmu. Podaż tlenu do poszczególnych narządów nie jest adekwatna do popytu. Efektem są rozmaite dolegliwości oraz gromadzenie się w organizmie płynów. Stanowi to realne zagrożenie dla zdrowia i życia – dobra wiadomość jest taka, że niewydolność serca jest obecnie coraz skuteczniej leczona. Uwaga: nie myl jej z niewydolnością krążenia!
Niewydolność serca – przyczyny
Niewydolność serca zagraża ci, jeśli cierpisz na jakąkolwiek chorobę układu sercowo-naczyniowego. Spośród najczęstszych jej przyczyn wymieniane są:
- zawał mięśnia sercowego;
- zapalenie mięśnia sercowego;
- nadciśnienie tętnicze;
- zaburzenia rytmu serca;
- wady zastawek serca;
- pierwotne choroby serca – czyli kardiomiopatie.
Pamiętaj, że niewydolność serca pogłębiać mogą m.in.:
- nadużywanie alkoholu;
- choroby nerek;
- nieprzyjmowanie leków lub nieprawidłowe ich przyjmowanie i niestosowanie się do zaleceń lekarza;
- różnego rodzaju infekcje;
- choroby tarczycy – nadczynność lub niedoczynność;
- choroby płuc.
Niewydolność serca u osób starszych
Czynnikiem ryzyka jest tu także wiek – im jesteś starszy, tym większym zagrożeniem jest dla ciebie omawiana choroba. Zachowaj szczególną ostrożność, gdy ukończyłeś 60. rok życia, gdyż niewydolność serca u osób starszych jest bardzo niebezpieczna. Starzejący się organizm ma słabszą odporność i jest narażony na wiele chorób. W sercu zachodzą zmiany o charakterze jakościowym, w związku z czym serce pacjenta w podeszłym wieku funkcjonuje podobnie jak niewydolny mięsień sercowy.
Niewydolność serca – objawy podmiotowe i przedmiotowe
Jeżeli cierpisz na niewydolność serca, objawy mogą pojawić się nagle lub po pewnym czasie – nie zawsze ujawniają się w pierwszym stadium choroby. Przykładowo u pacjentów przyjmujących leki moczopędne na ogół występują na późniejszych etapach. W tym obszarze wyróżnia się 2 opisane poniżej kategorie symptomów.
Objawy podmiotowe niewydolności serca
Objawy podmiotowe dzielą się na:
- typowe:
- duszności – towarzyszą nie tylko nawet niewielkiemu wysiłkowi fizycznemu, ale występują również w stanie spoczynku;
- napadowa duszność nocna, która budzi cię po ok. 3 godzinach snu;
- obrzęki wokół kostek u nóg;
- dokuczliwe uczucie stałego zmęczenia.
- mniej typowe:
- brak apetytu;
- powodujące dyskomfort uczucie przepełnienia;
- suchy kaszel nocny;
- zawroty głowy;
- stany depresyjne;
- splątanie – czyli zaburzenia mowy, myślenia oraz poruszania się;
- omdlenia;
- kołatanie serca;
- wyraźny spadek lub wzrost masy ciała;
- skąpomocz.
Objawy przedmiotowe niewydolności serca
Lista objawów przedmiotowych charakterystycznych dla niewydolności serca jest bardzo długa. Znajdują się na niej, m.in.:
- obrzęki – występują głównie na nogach, w dolnej części pleców oraz w okolicach moszny;
- wodobrzusze;
- trzeci ton serca i szmer sercowy;
- wzrost ciśnienia w żyłach szyjnych;
- stłumienie wypuku u podstawy płuc;
- powiększona wątroba;
- tachykardia – zaburzenie rytmu pracy serca polegające na tym, że bije ono zbyt szybko;
- przyspieszony oddech;
- niewymiarowy puls.
W sytuacji, kiedy zauważysz którykolwiek z powyższych objawów, zgłoś się natychmiast do lekarza. Jeżeli twój stan się pogarsza, nie zwlekaj i zadzwoń po pogotowie. Nie zapominaj, że postępująca niewydolność serca jest realnym zagrożeniem dla twojego życia! Stopień nasilenia objawów zazwyczaj jest klasyfikowany zgodnie ze skalą NYHA (New York Heart Association).
Jaką postać przybiera niewydolność serca?
Niewydolność serca ze względu na czas trwania i intensywności objawów przybiera 3 postacie:
- ostrą – w sytuacji nagłego pojawiania się i bardzo szybkiego narastania objawów;
- przewlekłą – mówi się o niej przy objawach utrzymujących się przynajmniej od miesiąca, przy czym stan pacjenta może być stabilny, pogarszający się lub niewyrównany;
- zastoinową – jest to ostra lub przewlekła niewydolność serca z cechami charakterystycznymi dla przewodnienia organizmu.
Z uwagi na upośledzoną czynność hemodynamiczną serca niewydolność dzieli się na: skurczową i rozkurczową.
Niewydolność lewokomorowa – co to takiego?
W zależności od przeważającego zespołu objawów zastoju w krążeniu małym lub krążeniu dużym wyróżnia się 3 rodzaje niewydolności serca: lewokomorową, prawokomorową oraz obukomorową (obustronną).
Niewydolność lewokomorowa
Przeważnie występuje u pacjentów, którzy przeszli zawał mięśnia sercowego. W organizmie pojawia się kłopot z odbiorem krwi z płuc i przepompowaniem jej do aorty. Objawami, które powinny cię zaniepokoić, są: duszność, kaszel oraz zimna skóra oblana potem. Przy ostrej niewydolności lewej komory występuje obrzęk płuc.
Prawokomorowa niewydolność serca – na czym polega?
Prawokomorowa niewydolność serca jest w znakomitej większości przypadków rezultatem powikłań niewydolności lewej komory. Zdarza się też, że odpowiadają za nią przyczyny pierwotne, np. wrodzone lub nabyte wady serca. Z racji na przesięki do jam ciała oraz powiększenie wątroby jest to stan zagrożenia życia, który wymaga szybkiej reakcji. Im prędzej zostanie usunięta niewydolność prawej komory, tym lepsze są rokowania dla pacjenta. Co się natomiast tyczy niewydolności obustronnej, to dotyka ona prawej i lewej komory.
Niewydolność serca – diagnoza i badania
W kontekście skuteczności leczenia kluczową rolę odgrywa ustalenie przyczyny niewydolności serca. Lekarz robi to na podstawie wywiadu z pacjentem oraz zleconych badań obrazowych i krwi. Konieczne jest wykonanie morfologii krwi obwodowej oraz oznaczenie stężenia BNP – hormonu, który wydzielają komórki serca. Jego podwyższony poziom predysponuje do stwierdzenia niewydolności serca. Oprócz tego chory dostaje skierowanie na EKG, RTG klatki piersiowej i echo serca.
Jak wygląda leczenie niewydolności serca?
Leczenie niewydolności serca dostosowane jest do stanu pacjenta. Kluczowe znaczenie mają tu rodzaj i intensywność objawów oraz stopień zaawansowania choroby. Musisz bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarza. Nie odstawiaj leków, gdy poczujesz się lepiej. W żadnym wypadku nie podejmuj leczenia na własną rękę! Konieczne są niekiedy daleko idące zmiany stylu życia ze szczególnym naciskiem na zdrową dietę i rozsądnie dawkowaną aktywność fizyczną. W skrajnych przypadkach niezbędna okazuje się interwencja chirurgiczna i wszczepienie urządzeń, które usprawnią pracę twojego serca.
Niewydolność serca – rokowania dla pacjentów
Nieleczona niewydolność serca nie tylko obniża komfort życia, ale przyczynia się do powikłań zdrowotnych. W konsekwencji mogą one doprowadzić do przedwczesnej śmierci. Czy da się tego uniknąć? Musisz znajdować się pod stałą opieką lekarską. Rokowania przy niewydolności serca nie są złe, o ile oczywiście nie lekceważysz swojego stanu. Zdiagnozowanie choroby na wczesnym etapie i natychmiastowe wdrożenie leczenia znacznie zwiększają twoje szanse na dłuższe życie i zwolnienie tempa rozwoju choroby. Lekarze stawiają przede wszystkim na likwidację lub złagodzenie objawów oraz zwiększenie tolerancji organizmu na wysiłek.
Niewydolność serca to stan, który wymaga nieustannej czujności z twojej strony. Nie ignoruj niepokojących symptomów, regularnie się badaj, rzuć palenie i odstaw alkohol. Kontroluj także masę ciała – nadwaga lub otyłość przyczyniają się do groźnych powikłań nie tylko przy chorobach serca. Przy niewydolności serca leczenie trzeba kontynuować do końca życia. Rzecz jasna najlepiej jej zapobiegać niż ją leczyć – ważna jest zatem profilaktyka, dzięki której można dotrwać do późnych lat w dobrej kondycji i zdrowiu.
Zobacz też:
- Tamponada serca. Rozpoznanie, objawy i leczenie
- Wstrząs kardiogenny – jak go rozpoznać i leczyć?
- Naczynia wieńcowe: podłoże, objawy i leczenie choroby wieńcowej!
- Blok lewej odnogi pęczka Hisa – co to jest i czy wymaga leczenia?
- Śpiączka hipometaboliczna – przyczyny, objawy leczenie
- RBBB — blok prawej odnogi pęczka Hisa
- Wstrząs hipowolemiczny – jak udzielić pierwszej pomocy przy wstrząsie hipowolemicznym, czyli stanie zagrożenia życia?
- Obrzęk płuc – czym jest i jakie są przyczyny powstawania? Objawy i metody leczenia
