Poziom testosteronu obniża się z wiekiem – proces ten rozpoczyna się po 30. roku życia. Jeśli jednak tego hormonu jest za mało w młodym organizmie, może to powodować poważne zaburzenia. Dotyczy to nie tylko mężczyzn, ale również kobiet. Jakie są objawy charakterystyczne dla niedoboru testosteronu? W jaki sposób można poradzić sobie z niedoborem za pomocą leków?
Testosteron – nie tylko hormon płodności
Działanie testosteronu kojarzy się przede wszystkim z kwestiami związanymi z prokreacją. Odpowiada za popęd płciowy, osiąganie i utrzymywanie erekcji, produkcję nasienia. U chłopców i młodych mężczyzn jest kluczowy ze względu na rozwój trzeciorzędnych cech płciowych: zarostu i owłosienia okolic łonowych.
Na co działa testosteron?
Działanie testosteronu na organizm jest jednak znacznie szersze. Hormon ten wpływa na to, jak jest ukształtowana męska sylwetka i ma ważny udział w budowaniu masy mięśniowej.
Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że testosteron jest wytwarzany również przez kobiecy organizm – niedobór testosteronu u kobiet jest rzadszy niż u mężczyzn, ale również się zdarza. U pań hormon wpływa przede wszystkim na płodność i libido.
Niedobór testosteronu – objawy u mężczyzn
To, jakie będą objawy charakterystyczne dla niedoboru testosteronu, zależy przede wszystkim od wieku. Niedobory mają inne skutki w przypadku nastoletnich chłopców, a inne w przypadku dojrzałych mężczyzn.
Na jakie objawy warto zwrócić uwagę w okresie dojrzewania?
- opóźnione rozpoczęcie dojrzewania płciowego – jest to w dużej mierze kwestia indywidualna, ale jeśli chłopiec znacząco odbiega pod tym względem od rówieśników, warto zbadać u niego poziom hormonów;
- wysoki głos i brak mutacji;
- sylwetka bez wyraźnych cech płciowych, tzw. eunuchoidalna.
Niedobór testosteronu u dorosłych mężczyzn
Związane z niedoborem testosteronu objawy u mężczyzn dorosłych mogą być różne w zależności od nasilenia zaburzenia, a także od wieku. Charakterystyczne dla obniżonego wytwarzania testosteronu mogą być np.:
- problemy ze wzwodem – objawem jest także zanik spontanicznych porannych wzwodów;
- obniżone libido;
- zmniejszenie siły i masy mięśni;
- ginekomastia – uczucie bólu, swędzenia lub dyskomfortu w okolicach sutków;
- obniżenie wzrostu, zwiększenie łamliwości kości.
W przypadku niedoboru testosteronu mogą się także pojawić pewne niespecyficzne objawy, np. obniżenie energii, spadek pewności siebie, pogorszenie pamięci i koncentracji czy problemy ze snem. Zbyt mała ilość testosteronu może pośrednio wpływać na rozwój niektórych chorób, np. cukrzycy typu 2 i miażdżycy.
Objawy niedoboru testosteronu u kobiet
Diagnoza niedoboru testosteronu u kobiet jest trudniejsza niż w przypadku mężczyzn. Związane z niedoborem testosteronu u kobiet objawy są bowiem mało specyficzne i łatwe do pomylenia z innymi dolegliwościami. W przypadku kobiet poziom hormonów bada się przede wszystkim wówczas, gdy występują problemy z płodnością. Niski poziom testosteronu może być jedną z przyczyn trudności w zajściu w ciążę.
Inne objawy niedoboru testosteronu u kobiet to:
- problemy z koncentracją;
- zaburzenia libido;
- zaburzenia funkcjonowania jajników;
- nieregularne miesiączki.
Niedobór testosteronu – leczenie jest możliwe!
Problem niedoboru testosteronu narasta z wiekiem. Po 30. roku życia spadek ilości tego hormonu w męskim organizmie wynosi około 1% rocznie. Nie oznacza to jednak, że musisz godzić się na niekorzystne zmiany związane z tym zjawiskiem. Jeśli spadek produkcji hormonów jest znaczny i ma duży wpływ na życie pacjenta, można zastosować leczenie hormonalne.
Jakie badania są pomocne w diagnozie niedoboru testosteronu?
Diagnoza niedoboru testosteronu powinna być zawsze poprzedzona badaniami. Lekarze zlecają badanie krwi żylnej, które przeprowadza się tak, jak standardowe badania krwi (nie musi być ono wykonywane na czczo). Ilość testosteronu może się różnić w zależności od wieku, płci i uwarunkowań genetycznych. To powoduje, że normy poziomu testosteronu w organizmie są dość szerokie. Jeśli jednak twój wynik nie mieści się w podanych zakresach, koniecznie skonsultuj się z lekarzem: urologiem, andrologiem lub endokrynologiem. Specjalista zaproponuje ci odpowiednie do poziomu niedoboru testosteronu leczenie.
Niedobór testosteronu – leczenie. Jak wygląda terapia?
Jeśli specjalista stwierdzi u ciebie niedobór testosteronu, zaproponuje ci podawanie tego hormonu. Jak uzupełnić niedobór testosteronu? Hormon podaje się w postaci zastrzyków domięśniowych (podskórnie podaje się estry testosteronu) lub estrogenu w żelu. Proces leczenia trwa najczęściej od 3 do 6 miesięcy. Po około 2–4 tygodniach powinno się ponownie wykonać badanie poziomu testosteronu, aby sprawdzić skuteczność terapii.
Chcesz uniknąć niedoboru testosteronu? Spożywaj produkty bogate w cynk
Zastanawiasz się, jak uzupełnić niedobór testosteronu w organizmie? Niedoborom testosteronu można zapobiegać także za pomocą odpowiedniej diety. Duże znaczenie dla produkcji tego hormonu ma cynk. To pierwiastek, który znajdziesz w rybach (szczególnie morskich, o dużej zawartości tłuszczu), owocach morza, mięsie i podrobach (wątróbce), nabiale – jogurtach, kefirach, mleku, warzywach: cebuli, czosnku, fasoli, a także nasionach słonecznika i dyni czy otrębach pszennych. Duża część z tych produktów nie jest odpowiednia dla wegan. Jeśli unikasz żywności pochodzenia zwierzęcego, dieta może nie być w twoim przypadku pomocna dla utrzymania wysokiego poziomu testosteronu.
Zdrowy tryb życia pomoże w uzupełnianiu niedoboru testosteronu
Równie ważny, jak dieta, jest odpowiedni tryb życia. Aby poziom testosteronu w organizmie był wystarczający, ważne jest unikanie używek, uprawianie sportu, duża ilość snu.
Testosteron bywa przedmiotem żartów – mężczyznom, u których poziom tego hormonu jest wysoki, przypisuje się nadmierne zainteresowanie kobietami, skupienie na własnym wyglądzie i sile. Faktem jest jednak, że testosteron jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, zarówno męskiego, jak i kobiecego. Niedobór testosteronu to poważne zaburzenie, które należy jak najszybciej zacząć leczyć. Prawidłowo dobrana terapia pozwala skutecznie rozwiązać problem i wrócić do normalnego funkcjonowania.
Zobacz też:
- Niedobór progesteronu – czym grozi ci zaburzenie poziomu tego żeńskiego hormonu?
- Co oznacza niedobór melatoniny? Poznaj metody uzupełniania braków hormonu snu i zacznij się wysypiać!
- Niedobór boru – rzadki, ale niebezpieczny dla zdrowia. Sprawdź, czy ci grozi!
- Czym skutkuje niedobór serotoniny? Poznaj sposoby na uzupełnianie hormonu szczęścia
- Niedobór insuliny – czy to cukrzyca? Poznaj charakterystyczne objawy
- Niedobór cynku – czy trzeba się tym martwić? Jaki wpływ na twoje ciało ma ten niepozorny pierwiastek?
- Niedobór jodu – jakie konsekwencje mogą spotkać osoby z brakiem jodu w organizmie?
- Niedobór cukru we krwi – czym grozi zbyt niski poziom glukozy? Objawy, skutki i sposoby leczenia
