Zabiegi

Lobotomia – kontrowersyjna metoda leczenia zaburzeń psychicznych

Lobotomia – kontrowersyjna metoda leczenia zaburzeń psychicznych

Zabieg ten budził ogromne kontrowersje, często kończył się kalectwem, więc obecnie jest on zakazany zarówno w Polsce, jak i na świecie. Co to jest lobotomia? Jakie są skutki lobotomii? Na te i wiele innych pytań znajdziesz odpowiedź w dalszej części artykułu. 

Co to jest lobotomia?

Pierwsze pytanie, które pojawiło się prawdopodobnie w twojej głowie to: co to jest lobotomia? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo ciekawa. Lobotomia mózgu była zabiegiem stosowanym od lat 30. XX wieku w leczeniu chorób psychicznych. W znieczuleniu nad okiem pacjenta wbijano ostry szpikulec przy użyciu specjalnego młotka i przerywano połączenia nerwowe. Zabieg ten prowadzano między płatem czołowym a międzymózgowiem. 

Lobotomię wykonywano, aby leczyć:

  • depresję;
  • zaburzenia dwubiegunowe;
  • stany lękowe;
  • psychozy;
  • halucynacje;
  • schizofrenię;
  • inne choroby psychiczne.

Warto wspomnieć także o tym, że na zabieg  lobotomii wysyłano także homoseksualistów. W tamtych czasach uznawano to za zaburzenie psychiczne. W czasach swojej świetności zabieg ten miał wielu zwolenników. Niektórzy wierzyli, że będzie on powszechnie stosowany. 

Krótka historia lobotomii przedczołowej

W latach 30. XX wieku portugalski neurolog Antonio Egas Moniz odkrył terapię, która miała leczyć ludzi ze schorzeń psychicznych. Była nią właśnie lobotomia przedczołowa. W tamtych czasach uważano, że to niesamowite odkrycie. Jednak dziś uznaje się je za najbardziej biestialskie i niszczące w dziejach psychiatrii i medycyny. 

Antonio, podobnie jak inni lekarze w tamtych czasach uważał, że celowe uszkodzenie mózgu, który jest najważniejszym organem w ludzkim ciele, może prowadzić do wywołania odpowiednich zmian emocjonalnych. Nie był jednak pewien, który dokładnie obszar mózgu należy operować. Jego celem było znalezienie obszaru odpowiedzialnego za uczucia człowieka. Wierzył, że w ten sposób można wyleczyć choroby psychiczne. 

Przełomem dla niego była konferencja w Londynie, na której usłyszał od innego neurologa, że osoby, które mają uszkodzony płat czołowy, są emocjonalnie przytłumieni, jednak zachowują wszelkie zdolności intelektualne. Po tej ważnej dla niego informacji znalazł chirurga, który miał podjąć się przeprowadzenia wymyślonego przez niego zabiegu. Pierwszy zabieg lobotomii wykonano 12 listopada 1935 roku. Chirurg wywiercał dwa otwory nad oczami, następnie wprowadzał do mózgu drucianą obręcz. Kolejnym krokiem było wycięcie małego fragmentu mózgu. Moniz po roku doszedł do wniosku, że u żadnego z pacjentów nie stwierdzono pogorszenia, a nawet można powiedzieć, że zmniejszyły się stany depresyjne i schizofreniczne. 

Dziś nie ma wątpliwości co do tego, że przeprowadzane wtedy zabiegi miały poważne konsekwencje dla zdrowia. Prowadziły do strasznych i nieodwracalnych skutków. Wśród dolegliwości po zabiegu znalazły się między innymi: drgawki, zachowania antyspołeczne, brak koncentracji i apatia. Jednak, żeby dojść do wniosku, że ta terapia nie przynosi pozytywnych skutków, a wręcz odwrotnie, musiało upłynąć wiele lat. Antonio Egas Moniz dostał za swoje odkrycie nawet Nagrodę Nobla w 1949 roku. Do lat 60. XX wieku ten zabieg wykonano aż u 60 tysięcy osób. Do zrozumienia, że ta terapia nie jest skuteczna, nie skłoniły ludzi negatywne skutki lobotomii, a dopiero wynalezienie pierwszych leków psychotropowych. 

Jakie były skutki lobotomii transorbitalnej?

Na początku skutki, które wiązały się z przeprowadzeniem lobotomii przedczołowej były po prostu ignorowane. Jednak bardzo często u pacjentów dochodziło do dużych zmian w osobowości, braku empatii, krwotoków, pojawienia się napadów padaczki, otępienia, ropnia mózgu, braku możliwości samodzielnego funkcjonowania, a nawet śmierci. 

Popularność lobotomii transorbitalnej stale rosła, jednak po czasie rosła również liczba pacjentów, u których dochodziło do nieodwracalnych uszkodzeń w mózgu, które miały bardzo poważne konsekwencje. Wtedy coraz więcej osób zaczęło mieć wątpliwości, czy zabieg lobotomii faktycznie jest humanitarny i czy powinien być stosowany. W latach 60. całkowicie zakazano wykonywania tego zabiegu i lobotomia jest obecnie już tylko historią. W psychiatrii do leczenia schorzeń, takich jak depresja czy schizofrenia wykorzystuje się skuteczne środki farmakologiczne oraz terapię. 
Lobotomia transorbitalna miała być historycznym odkryciem, jednak przyniosła zupełnie odmienne skutki. Oczywiście założenia i cel lekarzy był słuszny, ale metoda pozostawia wiele wątpliwości. Ten zabieg chirurgiczny okaleczył na stałe, a nawet zabił wielu ludzi cierpiących z powodu zaburzeń psychicznych. W dzisiejszych czasach lobotomia jest jedynie historią. Psychiatrzy w ramach leczenia stosują skuteczne terapie farmakologiczne, które w wielu przypadkach przynoszą pożądane skutki.


Zobacz też:
Archiwum: styczeń 2024