Pierwsza Pomoc

AVPU, ABCDE i SAMPLE – wstępne oceny przy udzielaniu pierwszej pomocy

AVPU, ABCDE i SAMPLE – wstępne oceny przy udzielaniu pierwszej pomocy

Obowiązkiem każdego świadka wypadku jest udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy. Dowiedz się, na czym polega schemat AVPU, ABCDE oraz wywiad SAMPLE!

Wezwanie zespołu Ratownictwa Medycznego jest pierwszą reakcją na myśl o byciu świadkiem wypadku lub innego nagłego zdarzenia. Brak udzielenia pierwszej pomocy podlega karze pozbawienia wolności, dlatego każdy powinien przystąpić do szkolenia z pierwszej pomocy. Dowiedz się, jak prawidłowo oceniać stan poszkodowanego z pomocą skali AVPU!

W skrócie:

  • AVPU służy do oceny przytomności i świadomości. Wpierw sprawdzamy, czy jest przytomny, a później czy reaguje na polecenia głosowe i bodźce bólowe. ✔️
  • ABCDE służy do oceny funkcji życiowych i neurologicznych. Przy ABC sprawdzane są drogi oddechowe, oddech i krążenie. DE to ocena ruchów motorycznych i sensorycznych, a także urazów czy krwawień. ✔️
  • SAMPLE to ocena: symptomów, alergii, medykamentów, przebytych chorób, lunchu (czy poszkodowany coś zjadł), i ewentualnych wydarzeń. ✔️

Ocena przytomności i stanu świadomości – skala AVPU i GCS

Skala Glasgow Coma Scale (GCS) jest skalą badającą świadomość pacjenta i dającą najbardziej miarodajne wyniki. Jest jednak dość skomplikowana, dlatego w nagłych wypadkach stosuje się skalę AVPU. Schemat AVPU pomaga ocenić, czy poszkodowany jest przytomny, czy wykazuje zaburzenia świadomości. Składa się z kolejno ocenianych reakcji na bodźce zewnętrzne. Ratownik określa stan chorego za pomocą liter:

  • A (Alert) – przytomny, skupia uwagę;
  • V (Verbal) – reaguje na polecenia głosowe;
  • P (Pain) – reaguje na bodźce bólowe;
  • U (Unresponsive) – nieprzytomny, poszkodowany nie reaguje na żadne bodźce.

Ocena funkcji życiowych pacjenta ABCDE

Kontynuacją działań ratowniczych jest ocena czynności życiowych (ABC) oraz ocena funkcji neurologicznych i szybkie badanie urazowe (DE). Za pomocą schematu ABC sprawdzamy drożność dróg oddechowych oraz wykonujemy ocenę oddechu i krążenia. Następnie ratownik uprawniony do kwalifikowanej pierwszej pomocy musi przeprowadzić ocenę funkcji motorycznych i sensorycznych (D) oraz sprawdzić ciało pacjenta pod kątem urazów i krwawień (E).

Pamiętaj! ⚕️

Nigdy samemu nie oceniaj funkcji motorycznych. Możesz przez to niechcący skrzywdzić poszkodowanego.

Ocena stanu poszkodowanego – wywiad SAMPLE

Podczas wywiadu pacjent powinien zostać zapytany o:

  • S (symptomy);
  • A (alergie);
  • M (medykamenty);
  • P (przebyte choroby);
  • L (lunch);
  • E (ewentualnie, co się stało?).

Nagłe zatrzymanie krążenia – resuscytacja

Jeśli doszło do zatrzymania pracy serca, do przyjazdu zespołu ratunkowego należy wykonać RKO, czyli resuscytację. Ogólnym schematem jest 30:2 (30 uciśnięć i 2 oddechy). Metoda stosowana u dzieci zakłada 5 wstępnych wdechów.

Zachęcamy do wzięcia udziału w szkoleniu z pierwszej pomocy. To bardzo ważne! Twoja odpowiednia reakcja może uratować czyjeś życie.

Najczęściej zadawane pytania

Jak sprawdzić przytomność u osoby dorosłej?

Przy sprawdzaniu przytomności należy umieścić dłoń na czole poszkodowanego. Następnie pytamy, lub delikatnie poruszamy go, aby zobaczyć czy odpowiada. 

Jak podchodzimy do poszkodowanego?

Zawsze od strony nóg. W ten sposób nie zaskoczymy poszkodowanego, ani też nie sprawimy, że będzie się chciał odwrócić. 

Jak długo kontrolujemy oddech u poszkodowanego?

Aż do momentu przybycia karetki. 


Zobacz też:
Archiwum: luty 2024